Terug
naar denhaag4u "Geïsoleerde vrouwen in de Schilderswijk"
concept-tekst afstudeeropdracht
Een behoefteonderzoek bij Stichting Importante
Download
de print versie, 55 pagina's
Gecorrigeerd
8 juni
09 13.10 uur
Yasmina Rkaiek
20055247 Derya Kaya
20061416 Salima Akkouh
20062686 |
|
Studiejaar:
2008/2009 |
|
Inhoudsopgave
Samenvatting
Hoofdstuk
1. Inleiding
Methodes
van het behoefteonderzoek
Hoofdstuk 2. Sociaal isolement en maatschappelijke participatie
§ 2.2 Wat is een sociaal isolement?
§ 2.3 Wat is maatschappelijke participatie?
§ 2.4 Waarom is maatschappelijke participatie belangrijk?
§ 3.2 welke belemmeringen ondervinden de vrouwelijke niet-westerse wijkbewoners bij het participeren?
§ 3.2 welke belemmeringen ondervinden de vrouwelijke niet-westerse wijkbewoners bij het participeren?
§ 4.2 Het aanbod van het buurtvrouwenhuis
Hoofdstuk 5. Bevindingen van het behoefteonderzoek
§ 5.1 Resultaten van de interviews
Bijlagen
Geraadpleegde
bronnen
Een
groot gedeelte van de vrouwen in Den Haag verkeert nog in een isolement en neemt
daardoor beperkt deel aan de samenleving. Om deze vrouwen te laten participeren
in de maatschappij en hun de kans te geven om deel te nemen aan de samenleving,
heeft de gemeente Den Haag het 10
puntenplan opgesteld.
Eén
van deze tien punten is het realiseren van acht buurtvrouwenhuizen in het jaar
2010, dit gebeurt in samenwerking met woningcorporatie Haagwonen en
Stichting
Importante.
De woningcorporatie heeft panden vrijgegeven die als buurtvrouwenhuizen
kunnen fungeren en Stichting Importante is aangewezen als trekker van de
buurtvrouwenhuizen.
Het
hoofddoel van Stichting Importante
in dit proces is het bieden van professionele
ondersteuning aan de vrouwen die bij het buurtvrouwenhuis betrokken zijn.
Daarnaast is het houden van een behoefteonderzoek in een aantal wijken één van de
taken die de gemeente Den Haag aan stichting Importante heeft toegewezen. Dit
laatste punt realiseren wij door een behoefteonderzoek te doen bij het eerste
buurtvrouwenhuis van Den Haag, te weten het buurtvrouwenhuis aan de Frans
Halsstraat 131.
Met
dit onderzoek willen we te weten komen wat de behoeftes van de geïsoleerde
vrouwen uit de buurt zijn met betrekking tot
participatie, en hoe Stichting Importante in kan spelen op die behoeftes.
Om een bevredigend antwoord te kunnen verkrijgen op deze vraag hebben we drie
belangrijke deelvragen ontworpen die ondersteunend zijn bij het beantwoorden van
deze hoofdvraag.
Voorafgaande
het onderzoek is er vooronderzoek gedaan naar belangrijke begrippen binnen dit
onderzoek namelijk; sociaal isolement, maatschappelijk participatie, culturen en
de positie van vrouwen binnen die culturen.
Wat verstaat de gemeente onder deze begrippen en waarom vindt zij dat
maatschappelijk participatie belangrijk is voor vrouwen? Speelt cultuur en de
positie van vrouwen binnen die cultuur een rol bij het niet kunnen participeren
in de samenleving?
Ook
wordt er gekeken naar het aanbod van het buurtvrouwenhuis. Hoe kan het aanbod
van het buurtvrouwenhuis een bijdrage leveren aan de participatie van de
vrouwen?
Naast
dit theoretische onderzoek zijn er interviews afgenomen bij de vrouwen die het
buurtvrouwenhuis al bezoeken en is hun gevraagd naar hun mening over het
bezoeken van het buurtvrouwenhuis. Uiteindelijk is er een wijkonderzoek gehouden.
Bij dertig vrouwen en
tien mannen van verschillende culturele achtergronden zijn enquêtes afgenomen.
Bij
het onderzoek stond een aantal punten centraal: er is gekeken naar de
verschillende culturen in de wijk, de wensen en behoeftes van de vrouwen uit de
wijk, het belang van het buurtvrouwenhuis en de belemmeringen die de vrouwen
tegen (kunnen) komen bij het bezoeken van het buurtvrouwenhuis.
Bij de mannen werd er bij het afnemen van de interviews stilgestaan bij hun
mening over een gemengd buurthuis. Halverwege het onderzoek heeft de gemeente
Den Haag in overeenstemming met zijn partners besloten het buurtvrouwenhuis ook
beschikbaar te stellen voor de mannen uit de buurt. De vrouwen kunnen tot 15:00
uur gebruik maken van het buurtvrouwenhuis en de mannen na die tijd. Ook deze
verandering hebben we meegenomen in ons onderzoek.
Om
het bezoeken van het buurtvrouwenhuis zo aantrekkelijk mogelijk te maken, is het
aanbod van het buurtvrouwenhuis aangepast aan de wensen van de vrouwen uit de
wijk.
De
vrouwen kunnen altijd met hun ideeën komen en samen met Stichting Importante
wordt gekeken of het doel haalbaar is en of de vrouwen hulp nodig hebben bij het
opzetten van de activiteiten. Dit heeft als doel dat de
vrouwen de kans krijgen om hun talenten en kennis te ontwikkelen en deze te
laten zien aan anderen. De erkenning en waardering die zij krijgen bij hun
deelname aan de activiteiten versterkt het zelfvertrouwen van de vrouwen.
De
vrouwen worden door het aanbod op drie vlaktes geparticipeerd:
1-
Op sociaal niveau
leren ze met elkaar omgaan en verkrijgen ze op deze manier een breder netwerk.
2-
Op cultureel
niveau maken ze kennis met de verschillende culturen.
3-
Op educatief
niveau leren ze door deel te nemen aan cursussen en door het organiseren van
cursussen en activiteiten leren ze organiseren.
Uit
het onderzoek is naar voren gekomen dat de slechte beheersing van de Nederlandse
taal vaak als grootste belemmering wordt ervaren bij het participeren. Zowel op
sociaal, cultuur en educatief niveau. Doordat de vrouwen de taal niet kennen,
kunnen ze zich moeilijk uitdrukken en dat heeft als gevolg dat de interactie
alleen binnen de eigen groep plaatsvindt.
Naast
de taalachterstand, hebben deze vrouwen ook andere normen en waarden. Het is ons
duidelijk geworden dat het niet spreken van de taal niet het enige obstakel is
voor deze vrouwen, maar meer de handelingen, de gewoontes en de non verbale
taal. Wat voor ons vanzelfsprekend is, is voor deze vrouwen een onbekende zaak.
Door
de taalachterstand is het voor deze vrouwen ook moeilijk om omgangsvormen te creëren
bij vrouwen met een andere culturele achtergrond. Daardoor vindt er geen
participatie op zowel sociaal als cultureel niveau plaats, daarom wordt er bij
het buurtvrouwenhuis de nadruk gelegd op de Nederlandse les. Als je kunt
communiceren dan is participeren makkelijker.
Ook
Arabische les speelt een grote rol bij het participeren. Het zorgt ervoor dat
vrouwen zelf de Koran kunnen lezen en zelf hun interpretatie kunnen geven op de
Koran. Het niet kunnen lezen en schrijven van de Arabische taal zorgt ervoor dat
tradities die in de, volgens de eigen groep, vernoemd staan in de Koran,
klakkeloos worden overgenomen. Wanneer vrouwen zelf de Koran kunnen lezen zullen
zij merken dat niet alles wat zij hebben meegekregen over cultuur en islam klopt
en sommige van die tradities zelfs tegenstrijdig zijn met de islam.
Veel van de vrouwen uit de wijk hebben nog kleine kinderen die niet naar school
gaan. Voor deze vrouwen is het moeilijk om het buurtvrouwenhuis te bezoeken omdat er niemand is die op hun kinderen kan passen.
Uit
het onderzoek blijkt de grootste belemmering bij het bezoeken van het
buurtvrouwenhuis de komst van de mannen die nu ook toegang hebben tot het
buurtvrouwenhuis.
Een groot gedeelte
van de vrouwen in Den Haag neemt maar beperkt deel aan de samenleving. Door
factoren als onbekendheid met de samenleving, een laag opleidingsniveau en
onvoldoende beheersing van de Nederlandse taal, neemt hun zelfvertrouwen af en
wordt hun wereld steeds kleiner. De drempel om een buurthuis te bezoeken ligt
bij vrouwen die in een isolement verkeren vaak te hoog. De positie van niet-westerse
vrouwen vraagt bijzondere aandacht. Deze doelgroep is zeer heterogeen en wordt
gekenmerkt door diversiteit in leeftijd, opleidingsniveau, maatschappelijke
positie en culturele achtergronden.
(http://www.denhaag.nl/Docs/ocw/ocw2/welzijn/EmancipatieNota58.pdf)
Om juist deze
niet-westerse vrouwen uit hun isolement te halen heeft de gemeente Den Haag een
tienpuntenplan gelanceerd. Een van deze tien punten is het realiseren van acht
buurtvrouwenhuizen in het jaar 2010.
Woningcorporatie
Haagwonen heeft panden vrijgegeven die kunnen fungeren als
buurtvrouwenhuizen. In deze buurtvrouwenhuizen hebben vrouwen de mogelijkheid
elkaar te ontmoeten, te socialiseren en om educatieve kennis te vergaren, zonder dat
zij geconfronteerd worden met mannelijke bezoekers. De belangrijkste
doelstelling van het buurtvrouwenhuis is het empowerment van de vrouwen in een
isolement te stimuleren en te faciliteren. Deze doelstelling is een concrete
uitwerking van één van de speerpunten van het Haagse emancipatiebeleid: van
afhankelijkheid naar zelfstandigheid. Stichting Importante is aangewezen als
trekker van de buurtvrouwenhuizen.
Stichting Importante biedt de vrouwen die bij het buurtvrouwenhuis betrokken
zijn professionele ondersteuning aan. Daarnaast heeft de gemeente Den Haag in
het tienpuntenplan Stichting Importante de volgende taken aangewezen:
a. Bestaande ontmoetingsplekken opschalen tot
buurtvrouwenhuizen.
b.
Beschikbare panden in de wijk activeren.
c.
Vrijwilligers trainen en aansturen.
d.
Draagvlak voor de buurthuizen onder professionele
organisaties genereren /netwerken in de wijk opbouwen.
e. Behoefteonderzoek in een beperkt aantal wijken
f. Werven van
vrijwilligers.
g.
Methodiekontwikkeling / evaluaties /
voortgangsrapportages
h.
Waarborgen van de continuïteit van de
buurtvrouwenhuizen, inbedding in bestaande structuren. (zie bijlage: notitie buurtvrouwe
Dit
behoefteonderzoek is gericht op het eerste buurtvrouwenhuis van Den Haag, te
weten het buurtvrouwenhuis aan de Frans Halsstraat 131. In dit onderzoek wordt
punt E van bovenstaande taken vervuld, namelijk; behoefteonderzoek in een beperkt
aantal wijken. Dit behoefteonderzoek is nodig omdat Stichting Importante graag
wil dat het aanbod dat het buurvrouwenthuis te bieden heeft aansluit op de
behoeftes van de vrouwelijke wijkbewoners. Daarnaast wil zij dat er gekeken
wordt op welke manier Stichting Importante de geïsoleerde vrouwen uit de wijk
het beste uit hun isolement kan halen.
Uit dit
behoefteonderzoek zal naar voren komen welke behoeftes de sociaal geïsoleerde
vrouwen uit de wijk van het buurtvrouwenhuis hebben en op welke wijze Stichting
Importante met het buurtvrouwenhuis daarop kan inspelen.
Stichting
Importante heeft behoefte aan dit behoefteonderzoek omdat zij gemerkt heeft dat
lang niet alle vrouwen uit de wijk gebruik maken van het buurtvrouwenhuis . De
sociaal geïsoleerde vrouwen zijn volgens Stichting Importante moeilijk
bereikbaar, en juist deze vrouwen wil Stichting Importante met het
buurtvrouwenhuis uit hun isolement halen.
In het 10
puntenplan heeft de Gemeente Den Haag Stichting Importante de taak gegeven om
een behoefteonderzoek uit te voeren. De hoofdvraag van dit behoefteonderzoek is:
Waar liggen de behoeftes van de
sociaal geïsoleerde vrouwelijke wijkbewoners met betrekking tot participatie,
en op welke manier kan het buurtvrouwenhuis aan de Frans Halsstraat daarop
inspelen?
De deelvragen die
ondersteunend zijn bij het beantwoorden van de hoofdvraag zijn:
1. Wat verstaat men onder de begrippen Sociaal isolement en participatie?
De
opdrachtgever wil met het buurtvrouwenhuis bereiken dat vrouwen uit hun
isolement gehaald worden en maatschappelijk participeren, maar wat verstaan zij
eigenlijk onder een sociaal isolement en maatschappelijke participatie? Wat is
het belang van maatschappelijke participatie?
2. Welke belemmeringen ondervinden de vrouwelijke niet-westerse wijkbewoners
bij het participeren en spelen die belemmeringen een rol bij het bezoeken van
het buurtvrouwenhuis?
Zowel
Stichting Importante als de gemeente Den Haag zijn van mening dat de culturele
achtergronden mogelijk een rol spelen bij het niet bezoeken van buurthuizen.
Spelen de culturele achtergronden daadwerkelijk een rol bij het niet bezoeken
van het buurtvrouwenhuis? Vormt
sociaal-economische status van de vrouwelijke wijkbewoners een belemmering bij
het participeren? Wij denken dat de sociaal-economische status van vrouwen een
rol kan spelen in de mate waarop zij participeren. Het is bekend dat er in de Schilderswijk veel mensen in de bijstand
zitten. Wij denken dat het beschikken
over onvoldoende vaardigheden en een laag inkomen effect heeft op de wijze
waarop je participeert.
3. In hoeverre komt het aanbod van het buurtvrouwenhuis overeen met de
behoeftes van de vrouwen uit de wijk en op welke wijze heeft het aanbod van het
buurtvrouwenhuis invloed op participatie van de vrouwelijke bezoekers?
Deze
deelvraag geeft inzicht in wat het buurtvrouwenhuis nu te bieden heeft aan de
vrouwen uit de wijk, aan de hand van dat aanbod is een vergelijking gemaakt met
de behoeftes van de vrouwen uit de wijk. In hoeverre komt het aanbod van het
buurtvrouwenhuis overeen met de behoeftes van de vrouwen uit de wijk is hierbij
de leidraad. Op welke wijze heeft het aanbod van het buurtvrouwenhuis invloed op
participatie van de vrouwelijke bezoekers?
Voorafgaande het
onderzoek is er stil gestaan bij de begrippen sociaal isolement en participatie,
cultuur en de positie van vrouwen binnen die cultuur. Na de literatuurstudie
zijn er gesprekken geweest met de school in de buurt, Stichting Importante, de
gemeente Den Haag en de vrouwen uit het buurtvrouwenhuis.
Het vooronderzoek
dient om over meer informatie te beschikken, een visie te vormen over de
begrippen emancipatie en participatie en een inzicht te krijgen in de statistieken
uit de wijk, ook kunnen door middel van het vooronderzoek hypotheses getest
worden en de ingewonnen informatie verwerkt worden in de aanbevelingen aan de
opdrachtgever.
Om de behoeftes
van de vrouwelijke wijkbewoners goed in kaart te brengen zijn er onder 30
vrouwen en 10 mannen in de wijk enquêtes gehouden. De vragenlijsten voor de
vrouwen verschillen van de vragenlijsten voor de mannen.
Bij het
houden van de enquêtes is er gekozen voor een interviewmethode met daarin gesloten
vragen en enkele open vragen. Bij de gesloten vragen kunnen de deelnemers uit
verschillende antwoorden kiezen. Indien het gegeven antwoord zodanig afwijkt van
de keuzeantwoorden zal er ruimte zijn om het gegeven antwoord toe te lichten.
Het doorvragen naar de antwoorden speelde hierbij een belangrijke rol en schept
daardoor een duidelijk beeld over de meningen van de wijkbewoners.
Er is bewust
gekozen om meer vrouwen dan mannen te interviewen omdat het buurtvrouwenhuis
voor vrouwen bedoeld is en omdat de aanbevelingen aan de hand van de gegeven
antwoorden van de vrouwen uit de wijk opgesteld worden.
Met het
interviewen van de mannen willen we erachter komen hoe mannen tegenover het
buurtvrouwenhuis staan.
De deelnemers van
het interview zijn thuis benaderd en op de basisscholen in de wijk. Omdat er is
gebleken dat veel wijkbewoners de Nederlandse taal niet of onvoldoende
beheersen, heeft Derya de Turkse wijkbewoners geïnterviewd, Salima de
Marokkaanse en Yasmina de overige wijkbewoners. We hebben voor deze indeling
gekozen omdat Derya de Turkse taal beheerst en Salima de Arabische en de
Berberse taal.
Door wijkbewoners in hun eigen taal aan te spreken en te interviewen is de
drempel om mee te doen aan het onderzoek lager omdat men zich beter kan
verwoorden en er beter doorgevraagd kan worden. We hebben gemerkt dat veel
vrouwelijke wijkbewoners het gewend zijn om met vrouwen van dezelfde achtergrond
om te gaan. Door vrouwen in hun eigen taal aan te spreken is het interview
veilig en vertrouwd.
Omdat veel van de
wijkbewoners analfabeet zijn
of de Nederlandse taal onvoldoende beheersen, zijn
de enquêtes door de afnemer ingevuld en zijn de gegeven antwoorden van de
wijkbewoners zo duidelijk mogelijk neergezet. Aangezien de meeste interviews in
een andere taal zijn afgenomen was het voor Salima en Derya van belang om de
interviewvragen zo te vertalen dat het niets aan de originele vraagstelling
veranderde.
De gesloten vragen
zijn in grafieken en tabellen uitgewerkt. De open vragen zijn geanalyseerd in de
analyse en aan de hand van deze analyse hebben wij een conclusie getrokken. De
interviews met de mannelijke wijkbewoners zijn gekoppeld aan de verhalen van de
vrouwelijke wijkbewoners en er is gezocht naar verschillen en overeenkomsten
tussen die twee verhalen.
Bij het doorvragen
tijdens het interview was het belangrijk de doelstelling van het interview goed
in gedachte te houden zodat er niet teveel van de hoofdvraag kon worden
afgeweken. De vragen die gesteld zijn tijdens het interview zijn gekoppeld aan
de hoofdvraag en de deelvragen van dit behoefteonderzoek. Er is gekeken waar de
behoeftes van de wijkbewoners liggen ten behoeve van het vrouwenbuurthuis, wat
hun mening is over het buurtvrouwenhuis en op welke wijze het buurtvrouwenhuis
hierop kan inspelen.
Tijdens het
vooronderzoek zijn er gesprekken geweest met de vrouwen die het buurtvrouwenhuis
al bezoeken. Uit die gesprekken is naar voren gekomen dat de bezoeksters van het
buurtvrouwenhuis denken dat schaamte en een strenge partner een mogelijke
oorzaak kunnen zijn bij het niet bezoeken van het buurtvrouwenhuis. Uit de enquête
zal blijken of deze hypothese wel klopt.
In hoofdstuk 2 kun
je lezen wat er onder sociaal isolement en maatschappelijke participatie
verstaan wordt. Daarnaast geeft dit hoofdstuk ook het belang van
maatschappelijke participatie weer.
Hoofdstuk 3 gaat
in op de belemmeringen die vrouwen uit de wijk ondervinden bij het participeren
en in hoeverre deze belemmeringen een rol kunnen spelen bij het bezoeken van het
buurtvrouwenhuis.
Hoofdstuk 4 gaat
in op het aanbod van het buurtvrouwenhuis en de aansluiting van deze behoeftes
bij de vrouwelijke bezoekers. Ook staat er in dit hoofdstuk beschreven hoe het
aanbod van het buurtvrouwenhuis meewerkt aan de participatie van de vrouwen.
Hoofdstuk 5 is het
onderzoek dat er is gehouden in de wijk van het buurtvrouwenhuis. De antwoorden
die vrouwen hebben gegeven op de enquêtevragen staan hierin uitgewerkt en
geanalyseerd.
In het hoofdstuk
aanbevelingen wordt stilgestaan bij de uitslagen uit de interviews en zal aan de
hand van die uitslagen een aanbeveling gegeven worden aan Importante en de
Gemeente Den Haag.
De opdrachtgever
wil met het buurtvrouwenhuis bereiken dat vrouwen uit hun sociaal isolement
gehaald worden en maatschappelijk participeren, maar wat verstaat men eigenlijk
onder sociaal isolement en maatschappelijke participatie en wat is het belang
van maatschappelijke participatie?
Er is voor dit
hoofdstuk gekozen omdat wij het van belang achten dat de lezer het één en ander
over isolement en maatschappelijke participatie behoort te weten, wil hij/zij
het onderzoek goed kunnen begrijpen.
Veel vrouwen in de
wijk verkeren in een sociaal isolement, het buurtvrouwenhuis is bedoeld om
vrouwen uit hun sociaal isolement te halen. Onder sociaal isolement verstaat de
gemeente Den Haag dat iemand geen betekenisvolle contacten heeft voor adequate
steun en zich daar eenzaam en ongelukkig door voelt. Mensen die sociaal geïsoleerd
zijn hebben meestal een beperkt netwerk waardoor ze zich eenzaam voelen. Sociaal
isolement wordt ervaren als een negatieve of bedreigende toestand.
Sociaal isolement
heeft verschillende kenmerken. Wij zullen de belangrijkste ervan opnoemen, deze
zijn;
§
Gevoelens
van eenzaamheid of afwijzing als van buitenaf aan hem/haar opgelegd;
§
Uiten van de wens
om meer contact te hebben met anderen;
§
Aangeven van
tekort aan zinvolle/betekenisvolle relaties;
§
Schaamte;
§
Verdrietig of
saaie indruk maken;
§ Vijandig gedrag,
vijandige toon;
§
Uitingen van
ervaren tekortkomingen bij zichzelf (negatieve uitlatingen over zichzelf in
relatie tot anderen);
§
Geen doel ervaren
in het leven;
§
Afwezigheid van
ondersteunende belangrijke anderen (vrienden, familie, sociale groep);
§
Teruggetrokken
gedrag en niet in staat zijn of weigeren te communiceren met anderen.
De reden dat
mensen sociaal geïsoleerd raken heeft zowel individuele als maatschappelijke
oorzaken. Taalbarrières en/of
cultuurverschillen kunnen bijdragen aan het gevoel van eenzaam te zijn en tot
gevolg hebben dat mensen in een sociaal isolement terecht komen.
Uit het onderzoek
van Dr. Ludwien Meeuwesen (Sociaal psychologe verbonden aan de
Universiteit Utrecht, Afdeling Algemene Sociale Wetenschappen,onderzoekschool
‘Psychology & Health) is een
voorbeeld gegeven van individuele en maatschappelijke oorzaken van
eenzaamheid/isolement.
Bovenstaand schema
laat duidelijk zien welke individuele en maatschappelijke factoren een sociaal
isolement kunnen veroorzaken. Het buurtvrouwenhuis wil voorkomen dat vrouwen
door deze individuele en maatschappelijke gebeurtenissen in het leven sociaal geïsoleerd
raken.
Participatie komt voor op verschillende niveaus en in verschillende vormen.
Stichting Importante werkt met het buurtvrouwenhuis aan de maatschappelijke
participatie en emancipatie van vrouwen.
![]() |
|
Stichting Importante geeft door het oprichten
van het buurtvrouwenhuis aan de Frans Halsstraat vrouwen de mogelijkheid
maatschappelijk te participeren. Onder participatie verstaan wij het meedoen in
de samenleving en een bijdrage leveren aan de maatschappij.
Volgens Van der Kooy (1989) kan maatschappelijke
participatie worden gezien als de beïnvloeding van beleid van het dagelijkse
leven, zoals het niveau van de buurt, onderwijs of werksituatie (De Winter 1995,
p. 43).
Het buurtvrouwenhuis is een plek waar vrouwen
die sociaal geïsoleerd zijn terecht kunnen
voor een kop koffie, om elkaar beter te leren kennen of om samen activiteiten te
ondernemen. Dus een plek waar vrouwen kunnen participeren.
Maatschappelijke
participatie komt voor op de volgende niveaus; micro-, meso- en macro. Deze
niveaus zijn bedoeld om aan te geven hoe de doelgroep zich via een organisatie
of activiteit verhoudt tot haar maatschappelijke omgeving.
Het
buurtvrouwenhuis wilt bezoeksters later participeren op micro niveau. Maatschappelijke participatie op micro niveau, wat ook persoonlijke
zelfversterking genoemd wordt, houdt de emancipatie van het individu binnen de
eigen groep in. Hiermee wordt het bewust worden van eigen krachten en
mogelijkheden, vertrouwen krijgen in eigen identiteit, positie en middelen
bedoeld.
Maatschappelijke
participatie biedt de mogelijkheid om het gemeenschapsgevoel te verhogen
(integrerende functie) en is een belangrijke voorwaarde om het
welzijn,gezondheid en ontwikkelingskansen van mensen te vergroten. Wanneer
mensen niet zouden participeren zou iedereen zich in een sociaal isolement
bevinden en zouden belangrijke beroepen zoals bijvoorbeeld een huisarts/leraar
niet bestaan. Men zou zich niet verder ontwikkelen en wanneer iemand ziek is, zal hij/zij niet naar de huisarts
gaan, en zou er ook geen huisarts
bestaan. Zonder participatie zou er helemaal geen werk bestaan.
Wanneer mensen
niet zouden participeren komen zij niet in contact met mensen buiten
hun gemeenschap en blijven zijn aangewezen op de eigen gemeenschap. Bonding (tekst 4)
en Bridging
(tekst 5) worden hierdoor beperkt en kunnen hierdoor worden
vergroot.
In het tienpuntenplan vrouwenemancipatie van de
Gemeente Den Haag staat het volgende geschreven;
Uit tekst 6 komt
duidelijk naar voren dat de gemeente Den Haag vindt dat juist niet-westerse
vrouwen in een isolement verkeren, moeite hebben met het participeren. De
gemeente Den Haag heeft om deze reden in samenwerking met woningcorporatie
Haagwonen en Stichting Importante buurtvrouwenhuizen geïntroduceerd die moeten
helpen bij het participeren van deze sociaal geïsoleerde vrouwen uit de wijk.
In
de praktijk blijkt
echter dat maar weinig vrouwen gebruik maken van het buurtvrouwenhuis. In dit
hoofdstuk worden de belemmeringen van het participeren van niet-westerse vrouwen
in kaart gebracht. Daarna wordt er gekeken in welke mate deze belemmeringen
samenhangen met het wel/niet bezoeken van het buurtvrouwenhuis.
Uit gegevens van
het CBS komt naar voren dat een groot deel van de bewoners uit de Schilderswijk
van Turkse of Marokkaanse afkomst is. Dit is het gevolg van de immigratie in de
jaren zestig: in deze periode kwamen de eerste Turkse en Marokkaanse mannen als
gastarbeider naar Nederland. In de jaren zeventig volgden veel echtgenotes en
kinderen, en nam het aandeel vrouwen toe. De laatste jaren immigreren uit deze
landen vooral veel huwelijkspartners. Volgens de gemeente hebben deze
niet-westerse migranten de meeste moeite met participeren.
Uit tekst 7 blijkt
dat veel Turkse en Marokkaanse mannen bewust een huwelijkspartner uit het land
van herkomst huwen omdat zij minder geëmancipeerd zijn dan vrouwen die in
Nederland zijn opgegroeid. De manier waarop men tegen participatie aankijkt
verschilt in het land van herkomst van de manier waarop men in Nederland tegen
dit begrip aankijkt. Juist deze importbruiden lopen de kans in een sociaal
isolement terecht te komen en niet goed te participeren.
Elke cultuur heeft
zijn bepalingen over de verhouding tussen personen in de groep.
De ik-cultuur is
een typische westerse cultuur. In de ik-cultuur ligt de nadruk meer bij het
individu zelf, zelfbeschikking en autonomie staan hierbij centraal. Mensen uit
de ik-cultuur zijn meer individualistisch gericht en hebben hun eigen doelen die
zij nastreven zonder dat zij daarmee rekening moeten houden met andere leden uit
de ik-cultuur. Tenzij hun doelen in tegenspraak zijn met de wet of een sterke
mate van sociale controle.
Niet westerse migranten in Nederland bezitten veelal de wij-cultuur, in de wij-cultuur is het individu ondergeschikt aan de groep, de eer van de familie staat hierbij hoog in vaandel. Hun motto is; samen staan we sterk, er is bij deze groep vaak sprake van hechte banden tussen de groepsleden en familie en de mening van de familie of omgeving spelen hierbij een zeer belangrijke rol, dit wordt ook wel bonding genoemd.
Uit een onderzoek
van de Vlaamse minister van Welzijn en Gelijke Kansen blijkt dat er sterke
sociale controle plaatsvindt onder islamitische vrouwen. Sociale controle komt
vaak voor in de wij-cultuur, hierbij houden de leden van de groep in de gaten in
hoeverre de leden zich aan de groepsregels houden. Wanneer niet aan de
groepsregels gehouden wordt, wordt de eer van de familie aangetast en het gevolg
daarvan kan zijn dat de persoon in kwestie of de gehele familie van die persoon
genegeerd wordt en/of dat er over hen geroddeld wordt. Dit is ook een reden dat
mannen vaak hun partner uit het land van herkomst halen. Hun partners zijn vaak
traditioneel ingesteld. De vrouw heeft in deze cultuur de taak een goede moeder
en huisvrouw te zijn en de man heeft de taak als kostwinner van het gezin.
Het komt maar
beperkt voor dat deze importbruiden werken. Vaak zijn deze vrouwen niet hoog
opgeleid en ook beheersen ze de Nederlandse taal niet of slechts gebrekkig.
De Nederlandse
taal blijft een probleem voor de eerste generatie Turken en Marokkanen. De
beheersing van het Nederlands is een indicatie van de oriëntatie op Nederland.
Het is daarbij niet alleen een noodzakelijke voorwaarde om in contact te kunnen
komen met autochtonen, maar ook om te kunnen communiceren met andere allochtone
groepen, aangezien de voertaal vaak Nederlands zal zijn(Turkenburg en Gijsberts, 2007).
Het niet kunnen
beheersen van de Nederlandse taal vormt dus een grote belemmering bij het
participeren. Het bemoeilijkt het contact tussen allochtonen onderling en
autochtonen. Door een slechte beheersing van de Nederlandse taal is het moeilijk
om te emanciperen en participeren omdat je, je niet kunt uitdrukken. Het niet
beheersen van de Nederlandse taal vormt ook een belemmering bij het vinden van
werk.
In de
Schilderswijk zijn de Turkse en Marokkaanse vrouwen in de meerderheid. De
gelegenheid om met mensen buiten de eigen groep om te gaan wordt hierdoor
verkleind. Het komt regelmatig voor dat de Turkse en Marokkaanse vrouwen uit de
Schilderswijk een sociaal netwerk hebben dat vooral bestaat uit vrouwen van de
eigen herkomst en vrouwen die zich in dezelfde economische positie bevinden. Zowel de
grootte van de eigen herkomstgroep in de woongemeente, als de nabijheid ervan in
de directe woonomgeving speelt hierbij een belangrijke rol.
Niet de
gelegenheid hebben om met mensen van een andere afkomst om te gaan vormt een
belemmering bij het participeren van de vrouwen uit de wijk.
Momenteel wonen in
Nederland – volgens de nieuwste schatting van het CBS – 850 duizend moslims (Van
Herten en Otten, 2007). Bijna alle Turken en Marokkanen beschouwen zichzelf
als moslim en dit geldt voor de tweede generatie evenzeer als voor de eerste.
Hoewel de Koran in eerste instantie mannen aanspreekt op hun materiële
verantwoordelijkheid en vrouwen speciale rechten toekent en aanknopingspunten
biedt om zich te emanciperen, wordt de man-vrouw verhouding in de praktijk
veelal anders uitgelegd en toegepast onder de invloed van tradities en de
cultuur. Het gevolg daarvan is dat mannen hun vrouwen verbieden te werken en
ruimtes of gelegenheden te bezoeken waarbij mannen aanwezig zijn. De
interpretatie van de islam door zowel de mannen als de vrouwen zorgt ervoor dat
vrouwen uit deze culturen niet goed kunnen participeren en in een sociaal
isolement belanden. Echter de hoogte van de genoten opleiding en tot de 1e
of 2e generatie migranten behoren, maakt een verschil in deze
denkwijze. 2e generatie migranten en ook migranten die geschoold zijn,
kijken vaak anders tegen deze cultuurregels aan. Zij zijn vaak ook wat moderner
dan migranten die tot de 1e generatie behoren of die laag/niet
geschoold zijn. Ook het komen uit een dorp of stad uit het land van herkomst
maakt hierbij een verschil. Migranten die uit de stad komen zijn vaak moderner
en hebben minder moeite met het participeren.
Sociaal economische status en
participatie.
De groep met een
Lage Sociaal Economische Status (SES) is een grote groep waar verschillende
doelgroepen in voorkomen (allochtonen, mensen met overgewicht, mensen met
lichamelijke aandoeningen). Mensen met een lage SES, en dus een lager inkomen en
lagere opleiding, hebben meer te kampen met participatieproblemen.
In de
Schilderswijk wonen veel mensen die een lage SES bezitten. Hun lage SES vormt
een belemmering bij het participeren omdat zij aan veel dingen niet kunnen
deelnemen. Zij zijn vaak laag opgeleid en komen daardoor ook moeilijk aan het
werk hetgeen de kans vergroot dat zij in een isolement terecht komen.
Hun lage
opleidingsniveau zorgt er ook voor dat ze vaak niet goed op de hoogte zijn van
hedendaagse ontwikkelingen en onvoldoende vaardigheden bezitten om zelfredzaam
te zijn. Vaak is er bij mensen met een lage SES sprake van een meer traditionele
rolverdeling in het gezin. De man is vaak kostwinner en de vrouw huisvrouw.
In de
Schilderswijk wonen veel mensen die in de bijstand zitten en een krappe
bestedingsruimte hebben. Om te participeren is vaak geld nodig en veel van deze
mensen hebben dit geld niet. Daarnaast hebben veel bewoners uit de Schilderswijk
ook problemen zoals stress, rekeningen die betaald moeten worden waar vaak geen geld voor
is, schulden en de zorg voor eventuele kinderen en het financieel
onderhouden van familieleden in het land van herkomst. Het gevolg daarvan is dat
er
bijna geen ruimte is om te participeren. Hun daginvulling is gevuld met
problemen en stress. Sommige mensen raken hierdoor zo depressief dat zij niet
meer naar buiten gaan en sociaal geïsoleerd raken en niet meer kunnen
participeren.
De bezoekers van
het buurtvrouwenhuis bestaan uit 2 groepen vrouwen.
De eerste groep
bestaat uit Marokkaanse vrouwen die redelijk zelfredzaam zijn en de Nederlandse
taal goed beheersen. Sommige van deze vrouwen werken parttime en zijn dus
redelijk geparticipeerd. De tweede groep vrouwen bestaat uit Turkse vrouwen
waarvan een groot gedeelte werkloos is, de Nederlandse taal niet/matig
beheersen en waarvan sommige analfabeet zijn. Deze vrouwen zijn minder
geparticipeerd dan de Marokkaanse vrouwen.
Een belemmering
bij het bezoeken van het buurtvrouwenhuis is de culturele achtergrond van de
vrouwen uit de wijk. De niet-westerse/islamitische cultuur overheerst in de
Schilderswijk. Veel niet-westerse migranten zijn erg traditioneel en cultureel
ingesteld. De combinatie met de strenge interpretatie van de islam zorgt ervoor
dat vrouwen minder makkelijk participeren en hun contacten vooral met
soortgenoten onderhouden. Sociale controle kan daarnaast ook een rol spelen bij
het bezoeken van het buurtvrouwenhuis, sommige niet-westerse migranten verwarren
een buurthuis met een café. In niet westerse landen kennen ze het begrip
buurthuis niet. Omdat er in een buurthuis koffie wordt gedronken wordt een
buurthuis vaak verward met een café.
Het bezoeken van
cafés bezorgt in het land van herkomst vrouwen een slechte naam voor de vrouwen.
Goede vrouwen bezoeken namelijk geen cafés. De sociale
controle onder niet westerse migranten is vaak erg hoog en het bezoeken van
een buurtvrouwenhuis kan een vrouw haar eer aantasten, wat als gevolg heeft dat
zij niet meer gerespecteerd wordt door de leden uit de eigen groep.
Een lage SES kan
voor vrouwen tot gevolg hebben dat zij geen geld/tijd hebben voor het bezoeken
van het buurtvrouwenhuis. Tegenwoordig is bijna niets meer gratis, en het geld
dat zij kwijt zijn aan deelname van activiteiten bij het buurtvrouwenhuis
besteden zij liever aan vaste lasten. Daarnaast brengen geldzorgen de nodige
stress met zich mee. Men is soms de hele dag bezig met het aanschrijven van
instanties en bij
elkaar sprokkelen van geld. Tijd om te ontspannen is er voor deze vrouwen niet.
Sommige vrouwen
uit de Schilderswijk kunnen de Nederlandse taal niet lezen. Het gevolg is dat
zij problemen kunnen ondervinden bij het begrijpen van bijvoorbeeld folders en
brieven.
Een
buurtvrouwenhuis kennen ze niet in het land van herkomst en vrouwen die door de
gebrekkige kennis van de Nederlandse taal sociaal geïsoleerd zijn, zullen niet
zo snel de stap nemen om het buurtvrouwenhuis te bezoeken. Schaamte kan hierbij
een belemmering zijn bij het bezoeken van buurtvrouwenhuizen. Sociaal geïsoleerde
vrouwen vinden het vaak al moeilijk een buurthuis te bezoeken. Wanneer men de
taal niet spreekt, de stad niet kent en niet goed weet wat een buurtvrouwenhuis
inhoudt, is de drempel voor het bezoeken van een buurtvrouwenhuis al veel hoger
dan die voor vrouwen die in Den Haag zijn opgegroeid of al een redelijk
participatieproces achter de rug hebben.
Een positief
gegeven is dat de huidige bezoeksters van Turkse en Marokkaanse afkomst zijn.
Turkse en Marokkaanse mensen zijn in de meerderheid in de Schilderswijk. Voor
een Turkse vrouw kan het daarom makkelijker zijn om bijvoorbeeld het
buurtvrouwenhuis binnen te gaan, omdat de Turkse vrouwen die daar aanwezig zijn
vaak dezelfde cultuur bezitten en de communicatie beter verloopt dan wanneer er
alleen Nederlands gesproken zou worden. Wanneer enkele vrouwen van dezelfde
achtergrond het buurtvrouwenhuis bezoeken kan dat als voorbeeld dienen voor de
andere vrouwen uit de wijk die dezelfde afkomst delen en wordt de drempel voor
vrouwen om het buurtvrouwenhuis te bezoeken lager.
4.1
Inleiding
De gemeente
Den Haag wilt
vrouwen uit hun isolement halen. Vrouwen
die in een isolement verkeren zijn vaak moeilijk te benaderen en met het
opzetten van het buurtvrouwenhuis hoopt de gemeente deze vrouwen toch te
bereiken. Omdat de drempel om een ruimte te bezoeken, waar ook mannen komen, vaak
hoger ligt dan een ruimte te bezoeken waar alleen vrouwen komen.
Bij
het buurtvrouwenhuis hebben vrouwen zelf inspraak in het aanbod van het
buurtvrouwenhuis, zij bedenken zelf de activiteiten en krijgen daarbij
professionele begeleiding en ondersteuning van Stichting Importante. In dit
hoofdstuk wordt er gekeken wat het huidige aanbod van het buurtvrouwenhuis is en of
dit aanbod ook aansluit bij de behoeftes van de vrouwen? Daarnaast wordt er
gekeken of het doel van het opzetten van het buurtvrouwenhuis, namelijk een
toename van participatie bij vrouwen, met dit aanbod wordt bewerkstelligd.
De vrouwen die bij
het buurtvrouwenhuis aan de Frans Halsstraat komen bedenken en organiseren zelf
de activiteiten van het buurtvrouwenhuis. Stichting Importante heeft hierbij een
ondersteunende en sturende rol. Stichting Importante heeft samen met de vrouwen
enkele activiteiten opgestart zoals de kookclubs en naailessen.
Eén dag in de week koken de Turkse vrouwen samen en op een andere dag koken de Marokkaanse vrouwen met elkaar. Door het samen koken kunnen vrouwen elkaar tips en trucs in de keuken aanleren en met elkaar kletsen. Hoewel de kookdagen meestal georganiseerd worden binnen de eigen culturele groep, is de club ook toegankelijk voor vrouwen met een andere culturele achtergrond.
Er
wordt ook Arabische les gegeven. Daar was vanaf het begin al vraag naar en deze
vraag blijft stijgen. De lerares die tevens ook bezoekster is van het
buurtvrouwenhuis, kan niet meer dan één keer per week Arabische les gegeven.
De vrouwen zijn
daarom nu druk bezig met het zoeken naar iemand die dat ook zou kunnen/willen
doen.
Een keer per week
wordt er naailes door een vrijwilliger gegeven, en er is ook een juridisch
spreekuur.
Stichting
Importante heeft gemerkt dat veel bezoeksters moeite hebben met het vraaggericht
werken. Veel vrouwen beschikken over onvoldoende vaardigheden om zelfstandig
activiteiten te organiseren en uit te voeren. Zij hoopt dat de vrouwen in de
toekomst meer vaardigheden leren om zelf activiteiten te organiseren.
De gemeente heeft het buurtvrouwenhuis met een doel
geopend, en dat is ervoor zorgen dat er zoveel mogelijk vrouwen uit de wijk uit
hun sociaal isolement gehaald worden en participeren.
De gemeente is van
mening dat wanneer de vrouwen uit de buurt inspraak hebben op de activiteiten
die het buurtvrouwenhuis organiseert en het buurtvrouwenhuis vraaggericht werkt
in plaats van aanbodgericht, vrouwen directer bij het buurtvrouwenhuis worden
betrokken en sneller participeren. Daarnaast sluit het aanbod van het
buurtvrouwenhuis bij vraaggericht werken meer aan bij de behoeftes van de
vrouwen uit de wijk, dat het bezoeken van het buurtvrouwenhuis voor vrouwen
aantrekkelijker maakt.
De meeste
bezoeksters van het buurtvrouwenhuis zijn van Marokkaanse en Turkse afkomst. In
hoofdstuk 3 staat beschreven dat mensen die dezelfde culturele achtergrond
bezitten vaak naar elkaar toetrekken en meestal ook geen contact onderhouden met
mensen die niet tot die eigen groep behoren. Het buurtvrouwenhuis is
toegankelijk voor alle vrouwen, hierdoor draagt zij bij aan de integratie en
participatie van de vrouwen uit de wijk. Vrouwen die normaal gesproken niet met
elkaar omgaan komen in het buurtvrouwenhuis met elkaar in contact. Samen
organiseren zij activiteiten waar zij ook samen aan deelnemen.
De activiteiten
worden door de vrouwen zelf bedacht en sluiten daarom ook goed aan op de
behoeftes van de vrouwen.
Veel vrouwen uit de wijk beheersen de Nederlandse taal niet en hebben een islamitische achtergrond. Nederlandse en Arabische les zijn erg populair onder de vrouwelijke bezoeksters. Nederlandse les maakt hen zelfstandig en zelfredzaam wat hen weer beter kan laten participeren. En Arabische les zorgt ervoor dat vrouwen de Koran kunnen lezen en zelf hun interpretatie kunnen geven aan de Koran. Dit zorgt ervoor dat traditionele denkwijze over de islam bekritiseerd wordt en dat vrouwen meer vrijheid hebben wanneer zij zelf in de Koran lezen wat hun rechten zijn. Het samen leren van de Arabische les heeft vaak een overeenstemmend doel. Dit overeenstemmende doel zorgt voor bridging. Vrouwen van verschillende achtergronden komen met elkaar in contact en delen dezelfde behoeftes, wat het contact onderhouden met elkaar makkelijker maakt .
Nederlandse les speelt een
belangrijke rol bij het participeren. Als je niet kunt communiceren met anderen,
en je gevoel en gedachtes niet in woorden kan omzetten is het participeren in
een samenleving die de Nederlandse taal spreekt erg moeilijk. Het slecht
beheersen van de Nederlandse taal door veel vrouwen uit de wijk vormt een
belemmering bij het participeren. Veel vrouwen zijn hierdoor geïsoleerd in hun
eigen gemeenschap en worden afhankelijk van vertolkers binnen die gemeenschap.
Als de vrouwen de Nederlandse taal zullen beheersen wordt het voor hen makkelijk om zelf dingen te ondernemen. Denk aan: boodschappen doen, alleen naar de huisarts of ziekenhuis, bellen voor afspraken en eigen zaken regelen enz.
Doordat de vrouwen zelf de activiteiten bedenken en uitvoeren, leren ze
op deze manier met elkaar samen te werken en te organiseren. Wat voor velen van
deze vrouwen een zeer moeilijk opgave is, omdat ze vaak zelfstandig thuis werken
en alleen bezig zijn met het huishouden en voor de zorg voor de kinderen. In
het buurtvrouwenhuis krijgen deze
vrouwen de kans om hun talenten en kennis te ontwikkelen. De erkenning en waardering die zij krijgen bij hun deelname aan de
activiteiten versterken het zelfvertrouwen van de vrouwen.
Naast de Nederlandse les wordt er ook Arabische les gegeven. Veel vrouwen uit de wijk zijn analfabeet en hebben geen opleiding afgerond in land van herkomst. Het niet kunnen lezen en schrijven van de Arabische taal zorgt ervoor dat tradities, die volgens de eigen groep vernoemd staan in de Koran, klakkeloos worden overgenomen. Wanneer zij zelf de Koran kunnen lezen zullen zij merken dat niet alles klopt en sommige tradities zelfs tegenstrijdig zijn met de islam. (bijvoorbeeld vrouwenbesnijdenis onder Somalische vrouwen en uithuwelijking). Het zelf kunnen lezen uit de Koran geeft vrouwen de kans zelf een interpretatie te vormen over de islam en kan vrouwen op laten komen voor hun rechten en positie.
Tijdens de kooklessen delen vrouwen ideeën met elkaar en leren ze nieuwe
kunsten en gerechten. Deze activiteiten zijn meer voor de afleiding en een beetje
ontspanning, maar ook voor het opbouwen van het zelfvertrouwen.
5.1
Resultaten van de interviews
Voor het onderzoek
naar vrouwen in de wijk zijn er 30 vrouwen van 8 verschillende afkomsten geïnterviewd.
In het interview is er gevraagd waar de behoeftes van de sociaal geïsoleerde
vrouwelijke wijkbewoners liggen.
Daarnaast zijn er
10 mannen in de wijk geïnterviewd van 5 verschillende afkomsten.
De resultaten van
de interviews is hieronder weergegeven.
In Tabel 1 is een
overzicht gegeven van de afkomst van de 30 geïnterviewde vrouwen. Van de dertig
vrouwen waren er 6 van Marokkaanse afkomst, 10 van Turkse afkomst, 2 van
Koerdische afkomst, 2 van Tunesische afkomst, 1 van Nigeriaanse afkomst, 4 van
Surinaamse afkomst, 2 van Ghaneese afkomst en 3 van Nederlandse afkomst.
Wat opvalt, is dat
meer dan de helft van de geïnterviewde vrouwen van Turkse of Marokkaanse
afkomst is. Wanneer je dit gegeven vergelijkt met de gegevens van het CBS uit
2008 (Tabel 2) valt op dat de percentages van de etniciteitgroep van de geïnterviewde
vrouwen een goede afspiegeling is van de vrouwen uit de wijk.
Tabel 2
In tabel 3 is de leeftijd weergegeven van de geïnterviewde
vrouwen. Van de 30 geïnterviewde vrouwen zijn er 2 vrouwen tussen de 25 en 30
jaar, 6 tussen de 31 en 35 jaar, 2 tussen de 36 en 40 jaar, 7 tussen de 40 en 50
jaar en 5 ouder dan 50 jaar. De meerderheid van de geïnterviewde vrouwen van
dit onderzoek bezit de leeftijd van 31-35 jaar, volgens het CBS is de gemiddelde
leeftijdbewoner van de Schilderswijk 31,7 (Den Haag
buurtmonitor, DHIC/DSO/Beleid/Onderzoek) jaar. Ook hierbij zijn de geïnterviewde
vrouwen een goede afspiegeling van de gemiddelde bewoner uit de Schilderswijk.
Tabel 4 geeft een
weergave van de woonduur van de geïnterviewde vrouwen aan.
Van de 30 geïnterviewde
vrouwen wonen er 3 vrouwen tussen de 0 en 5 jaar in de Schilderswijk, 6 vrouwen
tussen de 10 jaar, 8 vrouwen tussen de 11 en 15 jaar, 4 vrouwen tussen de 16 en
20 jaar en 1 vrouw is meer dan 20 jaar woonachtig in de Schilderswijk.
Er is ditmaal geen
vergelijking met de percentages van het CBS gemaakt omdat deze niet terug te
vinden waren op de buurtmonitor van de Gemeente Den Haag.
In tabel 5 is
terug te vinden hoeveel kinderen de 30 geïnterviewde vrouwen hadden. Van de 30
vrouwen hadden er 7 geen kinderen, 1 had 1 kind, 4 vrouwen hadden 2 kinderen, 4
vrouwen hadden 3 kinderen, 2 vrouwen hadden 4 kinderen, 2 vrouwen hadden 5
kinderen en 2 vrouwen hadden 6 kinderen. De vrouwen uit het onderzoek
had gemiddeld 2,03 kinderen.
Tabel 5
Tabel 6 zegt iets over de burgerlijke staat van de
geïnterviewde vrouwen. Van de 30 geïnterviewde vrouwen waren er 20 gehuwd, 3
ongehuwd, 3 gescheiden, 3 samenwonend en 1 weduwe.
Tabel 6
Tabel 7 geeft de gezinssamenstelling aan van de 30
geïnterviewde vrouwen. Van de 30 geïnterviewde vrouwen zijn er 2 alleenwonend,
8 vrouwen wonen samen met hun partner zonder kinderen, 16 vrouwen wonen samen
met hun partner met kinderen en 4 vrouwen wonen samen met hun kinderen zonder
partner.
Tabel 7
In tabel 8 is
weergegeven hoeveel vrouwen er vinden dat er in de buurt genoeg mogelijkheden
zijn om andere vrouwen te ontmoeten. Van de 30 vrouwen vinden 12 vrouwen dat er
genoeg mogelijkheden in de buurt zijn om andere vrouwen te ontmoeten en vinden
18 vrouwen dat er onvoldoende mogelijkheden in de buurt zijn om andere vrouwen
te ontmoeten.
Tabel 8
Tabel 9 geeft aan
hoeveel van de 30 geïnterviewde vrouwen behoefte hebben aan sociale contacten
met andere vrouwen. Van de 30 vrouwen hebben 12 vrouwen behoefte aan sociale
contacten met andere vrouwen en 18 vrouwen hebben geen behoefte aan sociale
contacten met andere vrouwen.
Tabel 9
Tabel 10 geeft aan
hoeveel van de 30 vrouwen openstaat voor contacten met vrouwen van een andere
nationaliteit. Van de 30 vrouwen geven 25 vrouwen hiervoor open te staan en 5
vrouwen staan niet open voor contacten met vrouwen van een andere nationaliteit.
Tabel 10
Tabel 11 geeft aan of de geïnterviewde vrouwen
bekend zijn met het buurtvrouwenhuis aan
de Frans Halsstraat. Van de 30 vrouwen geven 21 vrouwen aan het buurthuis te
kennen en 9 vrouwen geven aan het buurthuis niet te kennen.
Tabel 11
Tabel 12 geeft aan
op welke manier de geïnterviewde vrouwen van het buurtvrouwenhuis hebben
gehoord. Van de dertig geïnterviewde vrouwen geven er 9 vrouwen aan nog niet
van het buurtvrouwenhuis te hebben gehoord, 8 vrouwen geven aan van vrienden van
het buurtvrouwenhuis te hebben gehoord, 2 vrouwen gaven aan van familie van het
buurtvrouwenhuis te hebben gehoord, 2 vrouwen gaven aan op school van het
buurtvrouwenhuis te hebben gehoord, 3 vrouwen gaven aan door Importante van het
buurtvrouwenhuis te hebben gehoord en 6 vrouwen gaven aan door hun buren van het
buurtvrouwenhuis te hebben gehoord.
Tabel
12
Tabel 13 geeft aan
hoeveel van de 30 geïnterviewde vrouwen het buurtvrouwenhuis al een keer
bezocht hebben. Van de 30 vrouwen geven 7 vrouwen aan het buurtvrouwenhuis een
keer bezocht te hebben. 23 vrouwen geven aan het buurtvrouwenhuis nog niet
bezocht te hebben.
Tabel 13
Tabel 14 geeft aan
hoeveel van de 7 vrouwen die het buurtvrouwenhuis bezocht hebben, dit nog steeds
doen. 2 vrouwen geven aan het buurtvrouwenhuis nog steeds te bezoeken en 5
vrouwen geven aan dit niet meer te doen.
Tabel 14
Tabel 15 geeft aan hoeveel van de 30 geïnterviewde vrouwen van plan zijn het vrouwbuurthuis nog te gaan bezoeken. 22 van de 30 vrouwen geeft aan het buurtvrouwenhuis nog een keer te willen bezoeken, 3 van de 30 vrouwen geeft aan niet van plan te zijn het buurtvrouwenhuis een keer te bezoeken en 5 vrouwen geven aan nog niet te weten of ze het buurtvrouwenhuis een keer willen gaan bezoeken.
Tabel 15
Tabel 16 geeft aan welke belemmeringen de 30 geïnterviewde vrouwen ondervinden bij het bezoeken van het buurtvrouwenhuis . 0 vrouwen gaven aan dat hun partner een belemmering vormt bij het bezoeken van het buurtvrouwenhuis, 12 vrouwen gaven aan dat hun werk een belemmering vormt bij het bezoeken van het buurtvrouwenhuis, 3 vrouwen gaven aan dat schaamte een belemmering vormt bij het bezoeken van het buurtvrouwenhuis en 15 vrouwen gaven aan dat er andere belemmeringen waren bij het bezoeken van het buurtvrouwenhuis.
Tabel 16
Tabel 17 geeft aan
hoeveel van de 30 geïnterviewde vrouwen het buurtvrouwenhuis nog zouden willen
bezoeken wanneer hier ook mannen komen. Van de 30 geïnterviewde vrouwen zouden
11 vrouwen het buurtvrouwenhuis nog willen bezoeken wanneer er ook mannen zouden
komen, 19 vrouwen gaven aan het buurtvrouwenhuis niet te willen bezoeken wanneer
er ook mannen zouden komen.
Tabel 17
Tabel 18 geeft aan wat de geïnterviewde vrouwen
belangrijk vinden bij het buurtvrouwenhuis. Van de 30 geïnterviewde vrouwen
vinden 10 vrouwen het belangrijk dat er Nederlandse les gegeven wordt, 10
vrouwen vinden het belangrijk dat ze er samen kunnen koken, 6 vrouwen vinden het
belangrijk dat ze er naast Nederlandse les ook andere talen kunnen leren, 7
vrouwen vinden het belangrijk dat ze er computerles kunnen volgen, 9 vrouwen
vinden het belangrijk dat er een maatschappelijk werker aanwezig is, 12 vrouwen
vinden het belangrijk dat ze er hulp kunnen krijgen bij het opvoeden van hun
kinderen, 16 vrouwen vinden het belangrijk dat ze er sociale contacten kunnen
maken en 10 vrouwen geven aan daarnaast nog andere dingen belangrijk te vinden.
Tabel 18
Tabel 19 geeft aan
hoeveel van de 30 geïnterviewde vrouwen het goed vinden dat er een
buurtvrouwenhuis bestaat .Ieder van de geïnterviewde vrouwen gaf aan het goed
te vinden dat het buurtvrouwenhuis er is.
Tabel 19
Resultaten van de geïnterviewde
mannen.
Tabel 20 geeft aan wat de afkomst is van de 10 geïnterviewde mannen uit de wijk. 2 van de 10 mannen waren van Surinaamse afkomst, 4 van de 10 mannen waren van Turkse afkomst, 2 van de tien mannen waren van Marokkaanse afkomst, 1 man was van Somalische afkomst en 1 man was van Tunesische afkomst.
Tabel
20
Tabel 21 geeft aan
wat de leeftijd van de 10 geïnterviewde mannen is. 3 mannen zijn tussen de 30
en de 40 jaar, 3 mannen zijn tussen de 41 en 50 jaar, 3 mannen zijn tussen de 61
en 60 jaar en 1 man is ouder dan 61 jaar.
Tabel 21
Tabel 22 geeft aan
hoelang de geïnterviewde mannen in de Schilderswijk wijk. 1 van de 10 mannen
woont tussen de 0 en 10 jaar in de Schilderswijk, 7 van de 10 mannen woont
tussen de 11 en 15 jaar in de Schilderswijk en 3 mannen wonen langer dan 15 jaar
in de Schilderswijk.
Tabel 23 geeft aan
hoeveel kinderen de geïnterviewde mannen hebben . 2 van de 10 mannen heeft geen
kinderen, 1 van de 10 mannen heeft 1 kind, 2 van de 10 mannen hebben 2 kinderen
en 4 van de 10 mannen hebben 3 kinderen.
Tabel 23
Tabel 24 geeft aan
wat de burgerlijke status van de geïnterviewde mannen is. 5 van de 10 mannen is
gehuwd, 1 van de 10 mannen is ongehuwd, 2 van de 10 mannen is gescheiden en 2
van de 10 mannen wonen samen.
Tabel 24
Tabel 25 geeft aan
hoeveel van de 10 geïnterviewde mannen weet dat er een buurtvrouwenhuis
bestaat. 7 mannen gaven aan hiervan op de hoogte te zijn en 3 mannen gaven aan
hier niet van op de hoogte te zijn.
tabel 25
Tabel 26 geeft aan
hoeveel mannen het goed zouden vinden als hun partner het buurtvrouwenhuis zou
bezoeken. 8 mannen gaven aan het goed te vinden als hun partner het
buurtvrouwenhuis bezoekt en 2 mannen gaven aan het niet goed te vinden wanneer
hun partner het buurtvrouwenhuis bezoekt.
Tabel 26
Tabel 27 geeft aan
hoeveel mannen het goed zouden vinden als hun partner het buurtvrouwenhuis
bezoekt wanneer ook mannen toegang zouden hebben tot het buurtvrouwenhuis . 5
van de 10 mannen gaf aan hier geen problemen mee te hebben en 5 van de 10 mannen
gaf aan dat hun partner het buurtvrouwenhuis niet mogen bezoeken wanneer er ook
mannen zouden komen.
Uit de enquête is gebleken dat de buurt
voornamelijk uit Turkse en Marokkaanse bewoners bestaat. Dat komt ook overeen
met de bekende cijfers van het CBS en die betreffen de etniciteitgroepen van 2008 in Den
Haag. Waarvan meer dan de helft gehuwd is en kinderen heeft.
Uit de enquêtes
is gebleken dat niet iedereen goed wist wat het buurtvrouwenhuis precies
inhield. 17 % van de geïnterviewde vrouwen had over het buurtvrouwenhuis
gehoord doordat zij benaderd waren door Importante of de school waarop hun
kinderen zitten. De helft van de geïnterviewde vrouwen was op de hoogte
gebracht door vrienden en/of buren. Door de mond op mond reclame tussen buren en
vrienden is een groot deel van de geïnterviewde vrouwen geïnformeerd over het
buurtvrouwenhuis.
Een iets groter
percentage mannen was op de hoogte van het buurtvrouwenhuis. Bij het afnemen van
de enquêtes bleek ook bij hun de mond tot mond reclame een belangrijke rol te
spelen bij het op de hoogte blijven van ontwikkelingen in de buurt.
60 % van de geïnterviewde vrouwen vindt dat er te
weinig mogelijkheden in de buurt zijn waar zij andere vrouwen kunnen ontmoeten.
Veel van de vrouwen gaven aan de school en moskee als ontmoetingsplek te hebben.
Zij gaven ook aan dat de mannen in de wijk een voorsprong hadden wanneer het
gaat om gebieden waar sociale contacten opgedaan kunnen worden. De mannen hebben
bijvoorbeeld koffiehuizen waar zij samen komen en buurthuizen die op hen gericht
zijn. De vrouwen hebben deze mogelijkheden niet. Zij ontmoetten elkaar vaak op
school, maar geven aan dit geen geschikte plek te vinden. Op school zijn ze
vaak gehaast, de één moet werken, de ander heeft een klein kind dat nog niet
schoolgaand is en vooral in de winter is het schoolplein niet de ideale locatie
om te blijven "hangen". Hoewel veel vrouwen vinden dat er onvoldoende
mogelijkheden in de buurt zijn waar zij elkaar kunnen ontmoeten geeft een groot
percentage (60 %) aan ook niet de behoefte te hebben om in contact te komen met
andere vrouwen in de wijk. Enkele vrouwen gaven als reden aan genoeg sociale
contacten te hebben met bijvoorbeeld familie en vrienden of werk. Maar veel van
de vrouwen die nee hadden beantwoord op de vraag of ze behoefte hadden aan sociale
contacten met andere vrouwen gaven als redenen aan, het te
druk te hebben met de zorg voor hun kinderen en met hun werk.
Een groot
percentage van de geïnterviewde vrouwen gaf aan open te staan voor sociale
contacten met vrouwen die een andere afkomst hebben dan zijzelf. Een klein
percentage vrouwen gaf aan hier niet voor open te staan. Als reden gaven veel
van de vrouwen, die er wel voor open stonden, dat iedereen gelijk is. Sommige vrouwen
riepen: "we zijn allemaal moslims."
Dit is
opmerkelijk omdat de bezoekers van het buurtvrouwenhuis opgedeeld zijn in 2
groepen: een Marokkaanse en een Turkse groep en niet echt een poging doen om met
elkaar te vermengen. Het is een keer voorgekomen dat er een groep Turkse vrouwen
zich had verzameld in het buurtvrouwenhuis en toen er een Marokkaanse vrouw
binnenkwam, de Turkse groep aanstalten maakte om te vertrekken. Het is daarom zeer
verrassend dat veel vrouwen aangaven wel open te staan voor vrouwen
van een andere afkomst dan zijzelf. De Turkse groep bestaat uit geïsoleerde
vrouwen die uit de dorpen van Turkije komen. Zij beheersen de Nederlandse taal
onvoldoende en hun contacten bestaan uit vrouwen van hetzelfde land. Deze Turkse
groep beheerst een beperkte mate van sociale vaardigheden en dat kan in
combinatie met een gebrekkige beheersing van de Nederlandse taal voor
miscommunicatie zorgen bij het in contact komen met vrouwen van een andere
afkomst.
De vrouwen die aangaven niet open te staan voor
contacten met vrouwen van een andere afkomst dan zijzelf, gaven aan onvoldoende
Nederlands te kunnen spreken om deze contacten met vrouwen, die een andere taal
spraken dan zijzelf, te onderhouden of druk te zijn met de kinderen of werk.
Ook uit gesprekken met de vrouwelijke bezoekers van
het buurtvrouwenhuis blijkt dat het niet kunnen begrijpen van elkaar, leidt tot
het niet open staan voor verdere contacten met vrouwen van een andere afkomst.
De geïnterviewde vrouwen gaven aan wanneer zij de
Nederlandse taal (beter) zouden beheersen open te staan voor contacten met vrouwen
van een andere afkomst.
Van de 70 % vrouwen die hebben gehoord van het
buurtvrouwenhuis heeft 23% daarvan het buurtvrouwenhuis een keer bezocht. Bij
het afnemen van de enquêtes kwam naar voren dat de meeste vrouwen die het
buurtvrouwenhuis nog niet bezocht hebben dat niet kunnen combineren met hun
werk. Het buurtvrouwenhuis is geopend tot 15:00 uur. De meeste bezoekers zijn
moeders die hun kinderen naar school brengen en tot de kinderen uit school vrij
zijn samen komen in het buurtvrouwenhuis met de andere moeders. De vrouwen die
werken zijn pas na 15.00 uur thuis en kunnen daarom het buurtvrouwenhuis niet
bezoeken. Een andere belemmering die naar voren kwam, is het hebben van kleine
kinderen die nog niet naar school gaan. Er is in het buurtvrouwenhuis
onvoldoende ruimte voor de kinderen omdat het buurtvrouwenhuis een kleine ruimte
is waar maar net 8 vrouwen in passen. Bovendien komen de vrouwen naar het
buurtvrouwenhuis om met elkaar contacten te leggen. Met kinderen is dat
moeilijker omdat zij de volle aandacht van de moeders opeisen.
Een andere voorkomende reden waarom vrouwen het
buurtvrouwenhuis nog niet bezoeken is omdat het aanbod van het rooster van het
buurtvrouwenhuis (nog) niet genoeg aansluit op hun interesses.
Van de vrouwen die het buurtvrouwenhuis
wel bezocht hebben maar er niet meer komen gaven er een paar aan, het
buurtvrouwenhuis niet meer te
bezoeken omdat met name de Turkse vrouwen hen een ongemakkelijk gevoel gaven en
onbeleefd tegen hen waren. De groep die nu het buurtvrouwenhuis bezoekt is een
hechte groep geworden, die niet zit te springen op nieuwe bezoeksters. Bij
het afnemen van de enquêtes gaf één van de geïnterviewde vrouwen aan dat er
geen respect naar haar toe is van de Turkse vrouwen. Deze vrouw heeft last van
astma en kan dus niet in een ruimte zitten waar er gerookt wordt. Een paar van de
Turkse vrouwen die het buurtvrouwenhuis bezoeken, rookten binnen en toen deze
vrouw vroeg of de Turkse vrouwen buiten wilden gaan roken reageerde de Turkse
vrouwen erg aanvallend naar haar toe. Deze vrouw heeft er daarom ook voor
gekozen om het buurtvrouwenhuis niet langer meer te bezoeken.
Veel vrouwen hebben wel gehoord van het
buurtvrouwenhuis, maar hebben deze nog niet bezocht door belemmeringen als werk
en het hebben van kleine kinderen. Toch gaven zij aan wel het buurtvrouwenhuis
een keer te willen bezoeken. Nieuwsgierigheid speelt hierbij een rol. Ook geven
de vrouwen aan sociale contacten op te willen doen en het buurtvrouwenhuis
daarvoor als goede gelegenheid te zien.
Veel vrouwen gaven aan het buurtvrouwenhuis niet
meer te willen bezoeken wanneer hier ook mannen zouden komen. Het
buurtvrouwenhuis is dan namelijk geen buurtvrouwenhuis meer maar een gewoon
buurthuis.
In overleg met de Gemeente Den Haag,
woningcorporatie Haagwonen en Stichting Importante is er besloten dat er vanaf
heden ook mannen gebruik mogen maken van het buurtvrouwenhuis. De reden die
woningcorporatie Haagwonen gaf voor deze omschakeling is dat zij de huur betalen
en aangezien er na een bepaald tijdstip geen vrouwen meer in het pand aanwezig
zijn, het zonde is om deze ruimte ongebruikt te laten.
Er is afgesproken dat wanneer de vrouwen geen gebruik maken van het
buurtvrouwenhuis de mannen uit de wijk van deze ruimte gebruik mogen maken. Te
denken valt aan vergaderingen en een wijkagent die in het pand zijn spreekuur
houdt met wijkbewoners.
Importante heeft de bezoekers van het
buurtvrouwenhuis hiervan op de hoogte gebracht en in eerste instantie hadden
zij hier geen problemen mee, mits de mannen alleen het buurtvrouwenhuis zouden
bezoeken wanneer de vrouwen het buurtvrouwenhuis al verlaten hebben.
Uit de wijk gaven echter veel vrouwen aan het
buurtvrouwenhuis niet meer te bezoeken wanneer er mannen zouden komen. De
redenen die zij gaven waren dat hun partner het hen dan niet meer zou toestaan.
Vooral bij de Islamitische vrouwen uit het interview kwam dit naar voren. Was
hun partner voorheen geen belemmering om het buurtvrouwenhuis te bezoeken, nu
blijkt dat wanneer er ook mannen het buurtvrouwenhuis zouden bezoeken het door hun
partner wel als een belemmering werd gezien. De vrouwen die een hoofddoek dragen
gaven aan zich ongemakkelijk te voelen in het bijzijn van de mannen en daardoor
minder snel zichzelf te kunnen ontspannen in het buurthuis wanneer er ook mannen
aanwezig zouden zijn.
Sociale controle werd ook genoemd als reden om het
buurtvrouwenhuis niet meer te bezoeken wanneer er ook mannen zouden komen.
Sommige vrouwen gaven aan zelf niet zoveel problemen te hebben wanneer het
buurtvrouwenhuis ook door mannen
zou worden bezocht, maar de roddels in de wijk verspreiden zich snel en worden
zo verdraaid dat de vrouwen die het buurtvrouwenhuis zou bezoeken een slechte naam
zouden krijgen.
De vrouwen die wel het buurtvrouwenhuis nog zouden
bezoeken waren de vrouwen die zelf "modern" waren in de zin, dat zij werken en
geen moeite hebben met hen maken van sociale contacten en deze te onderhouden.
Het buurtvrouwenhuis is echter gericht op vrouwen die nog niet zo ver zijn en
die geïsoleerd zijn. Uit de gesprekken met hen bleek dat de mannen die de
toegang zullen gaan krijgen tot het buurtvrouwenhuis een zeer grote belemmering
zullen zijn om toch nog gebruik te maken van het buurtvrouwenhuis.
Van de geïnterviewde mannen gaf de helft aan niet
te willen dat zijn partner het buurtvrouwenhuis nog zou bezoeken wanneer hier
ook mannen toegang hebben. Cultuur speelt bij deze mannen een grote rol, en met
name het hoog houden van de goede naam van de familie. Net als de vrouwen
gaven ze aan bang te zijn voor de roddels die hun familie tot een schande kon
maken wanneer er tegelijkertijd mannen en vrouwen in het buurtvrouwenhuis zouden
komen. Daarnaast gaven de mannen aan dat het geloof het verbiedt dat mannen en
vrouwen in dezelfde ruimte aanwezig zijn. Ook waren sommigen bang dat mannen hun
vrouwen zouden lastig vallen.
De vrouwen onder wie de enquêtes zijn afgenomen
weten goed wat ze willen van het buurtvrouwenhuis. Naast de antwoorden waaruit
zij konden kiezen, kwamen zij ook zelf met veel ideeën. Op de eerste plaats was
het opdoen van sociale contacten een veel genoemde behoefte van de vrouwen met
betrekking tot het buurtvrouwenhuis. Veel vrouwen gaven aan te willen dat
het buurtvrouwenhuis ook een educatieve kant had, hulp bij het opvoeden van de
kinderen, Nederlandse en Arabische les, computercursussen en ook het samen
sporten en handvaardigheid zijn veel genoemde behoeftes die de vrouwen willen
vervullen bij het buurtvrouwenhuis.
Iedere geïnterviewde vindt het een goed idee om een
buurtvrouwenhuis in de wijk te hebben. Vooral de geïsoleerde vrouwen uit hun
isolement halen door een kamer in te richten waar alleen vrouwen komen werd erg
gewaardeerd.
De hoofdvraag van dit onderzoek luidt als volgt:
Waar
liggen de behoeftes van de sociaal geïsoleerde vrouwelijke wijkbewoners met
betrekking tot participatie, en op welke manier kan het buurtvrouwenhuis aan de
Frans Halsstraat daarop inspelen?
Na het verrichten van dit onderzoek
zijn wij tot de volgende conclusies gekomen.
Stichting
Importante bevordert de maatschappelijke participatie van vrouwen door het
ontwikkelen en het geven van verschillende cursussen en door projecten uit te
voeren die gericht zijn op vrouwen die zich in een sociaal isolement bevinden.
Sociaal geïsoleerde vrouwen kunnen door middel van deze projecten en cursussen
hun talenten (verder) ontwikkelen en participeren.
De gemeente Den
Haag vindt dat juist niet-westerse vrouwen in een isolement verkeren en moeite
hebben met het participeren. De gemeente Den Haag heeft om deze reden in
samenwerking met woningcorporatie Haagwonen en Stichting Importante
buurtvrouwenhuizen geïntroduceerd die moeten helpen bij het participeren van
deze sociaal geïsoleerde vrouwen uit de wijk.
Onder Sociaal isolement verstaat de gemeente Den Haag dat iemand geen betekenisvolle contacten heeft voor adequate steun en zich daar eenzaam en ongelukkig door voelt. Mensen die sociaal geïsoleerd zijn hebben meestal een beperkt netwerk waardoor ze zich eenzaam voelen.
Participatie
is het meedoen in de samenleving en deel uitmaken van de samenleving.
Participatie biedt de mogelijkheid om het gemeenschapsgevoel te verhogen en is
een belangrijke voorwaarde om het welzijn, gezondheid en ontwikkelingskansen van
mensen te vergroten. Wanneer mensen niet zouden participeren, zou iedereen
zich in een sociaal isolement bevinden. Participatie zorgt er ook voor dat
mensen niet in een sociaal isolement belanden.
Het
buurtvrouwenhuis aan de Frans Halsstraat is één van de voorbeelden van de
projecten die door de Stichting Importante, de gemeente Den Haag en
woningcorporatie Haagwonen worden uitgevoerd. Dit project zorgt ervoor dat de
vrouwelijke wijkbewoners die sociaal geïsoleerd zijn uit hun isolement komen en
maatschappelijk participeren.
De vrouwen uit de
buurt van het buurtvrouwenhuis komen bij elkaar nadat zij hun kinderen naar
school gebracht hebben. Op sociaal niveau leren ze met elkaar omgaan en
verkrijgen ze op deze manier een breder netwerk. Op cultureel niveau maken ze
kennis met de verschillende culturen. Op educatief niveau leren ze door deel te
nemen aan cursussen. En door het organiseren van cursussen en activiteiten leren
ze organiseren. Op al deze niveaus werkt het buurtvrouwenhuis aan de
participatie van de vrouwen.
Stichting
Importante heeft de meeste vrouwelijke wijkbewoners benaderd via basisschool Het
Startpunt in de Schilderswijk. Een plek waar veel moeders waren die behoefte hebben aan een ruimte om na het naar school brengen van hun kinderen bij elkaar
te komen en samen te kletsen. De meeste bezoekers van het buurtvrouwenhuis zijn
moeders die hun kinderen naar school brengen en tot de kinderen uit school vrij
zijn, samenkomen in het buurtvrouwenhuis met de andere moeders.
Verder zijn er
folders aan de wijkbewoners door Stichting Importante uitgedeeld om wijkbewoners
bekend te maken met het buurtvrouwenhuis.
Mond tot mond
reclame heeft ook een belangrijke rol gespeeld bij het bekend maken van het
buurtvrouwenhuis. Uit het onderzoek is het gebleken dat de meeste geïnterviewde
vrouwen door vrienden, familie en buren op de hoogte zijn gebracht van het
bestaan van het buurtvrouwenhuis.
Het
buurtvrouwenhuis is gelegen in het midden van de Schilderswijk. De Schilderswijk is een
multiculturele wijk, in 2008 was ruim 90% van de geregistreerde bewoners van
allochtone afkomst. Meer dan 90% van de geregistreerde bewoners is van
niet-westerse afkomst- Met name Turks Surinaams, en Marokkaans. Dit is iets dat
ook is opgevallen bij het afnemen van de interviews. Meer
dan de helft van de geïnterviewde vrouwen was van Turkse of Marokkaanse
afkomst.
Turken en
Marokkanen bezitten veelal de wij-cultuur en zijn traditioneel en cultureel
ingesteld. Cultuur wordt veelal uitgelegd aan de hand van de Koran, maar wil niet
altijd zeggen dat deze interpretatie van de Koran klopt. Vaak zijn tradities en
regels binnen deze groep aangeleerd door familie en andere leden van de groep en
niet veel vrouwen hebben de Koran zelf gelezen. Door de aangeleerde
interpretatie van de islam kan deze een belemmering zijn in het participatieproces
van vrouwen.
Zowel de grootte
van de eigen herkomstgroep in de woongemeente, als de nabijheid ervan in de
directe woonomgeving speelt een belangrijke rol bij het contact tussen
autochtoon en allochtoon, en allochtonen onderling.
Er is een
duidelijk verband tussen een Lage Sociaal Economische Status (SES) en
participatie. Mensen met een lage SES raken vaker depressief wat de kans op een
sociaal isolement vergroot.
Het
buurtvrouwenhuis wil met haar bestaan de vrouwen zien te stimuleren om verder te
kijken dan hun huidige beperkte netwerk, dat in veel gevallen bestaat uit alleen
wat vriendinnen van hetzelfde land en familie. Door hun beperkte netwerk
verkeren veel vrouwen in een isolement. Het buurtvrouwenhuis brengt vrouwen van
verschillende culturen en achtergronden met elkaar in contact. Door deel te
nemen aan de verschillende activiteiten die worden uitgevoerd binnen het
buurtvrouwenhuis, leren de vrouwelijke bezoekers nieuwe vaardigheden aan, wat
hen helpt zichzelf te ontplooien.
Uit het onderzoek
is naar voren gekomen dat veel vrouwen de educatieve activiteiten Nederlandse
les, Arabische les en naailes erg waarderen. Ook is er veel behoefte naar
activiteiten zoals sporten, computerles en hulp bij het opvoeden van kinderen.
Voor de vrouwen,
tevens bezoeksters, die deze cursussen geven en organiseren is dit de ultieme
kans om zo hun talenten en krachten aan de buitenwereld te laten zien. Op deze
manier is er bij het buurtvrouwenhuis sprake
van talentontwikkeling en empowerment.
Er worden
momenteel nog niet veel activiteiten georganiseerd door de vrouwen uit de buurt.
Dit komt omdat het buurtvrouwenhuis nog redelijk nieuw is en de meeste vrouwen
het niet gewend zijn om vraaggericht te worden benaderd. Ook bezitten de meeste
van hen over onvoldoende vaardigheden om zelf activiteiten te organiseren.
Nederlandse en
Arabische lessen zijn erg populair onder de vrouwelijke bezoekers. Nederlandse
les heeft een belangrijke rol bij het participeren. Als je niet kunt
communiceren met anderen, en je gevoel en gedachten niet in woorden kan omzetten
is het participeren in een samenleving die de Nederlandse taal spreekt erg
moeilijk.
Arabische les
zorgt ervoor dat vrouwen zelf de Koran kunnen lezen en zelf hun interpretatie
kunnen geven aan de Koran. Het niet kunnen lezen en schrijven van Arabische taal
zorgt ervoor dat tradities die in de volgens de eigen groep vernoemd staan in de
Koran, klakkeloos worden overgenomen. Wanneer vrouwen zelf de Koran kunnen lezen,
zullen zij merken dat niet alles wat zij hebben meegekregen over cultuur en
islam klopt en sommige van die tradities zelfs tegenstrijdig zijn met de islam.
Uit
de enquête is naar voren gekomen dat van alle ondervraagden, zowel mannen als
vrouwen, het goed vinden dat er een buurtvrouwenhuis in hun wijk aanwezig is.
Meer dan de helft van de ondervraagden heeft aangegeven dat er weinig
mogelijkheden in de buurt zijn voor de vrouwelijke wijkbewoners waar ze bij
elkaar kunnen komen en activiteiten kunnen uitvoeren. Veel vrouwen vinden het
ook oneerlijk dat er zoveel plekken zijn waar de mannen elkaar kunnen ontmoeten
en waar ze hun tijd kunnen doorbrengen, terwijl de vrouw die mogelijkheden en
kansen niet aangeboden hebben gekregen. Veel vrouwen beperken zich tot de
basisschool van hun kinderen en sommige geven de moskee ook als een plek aan
waar ze andere vrouwen kunnen ontmoeten en lessen kunnen volgen (Arabisch en op
sommige moskeen zelfs Nederlands).
Ondanks
dat 60% van de ondervraagde vrouwen heeft aangegeven dat er weinig tot geen
mogelijkheden voor vrouwen zijn in de buurt waar ze bij elkaar kunnen komen,
zegt meer dan de helft daarvan geen behoefte te hebben aan sociale contacten met
andere vrouwen. Als reden daarvoor geven veel vrouwen aan dat ze daar geen tijd
voor hebben, omdat ze nog kleine kinderen hebben die alle aandacht opeisen en
dat ze die kinderen dan nergens kwijt kunnen. Anderen geven aan het te druk te
hebben met hun werk.
Bij de vraag of de
vrouwen open staan voor contact met vrouwen van andere nationaliteiten gaf maar
liefst 83% van de vrouwen aan dit geen probleem te vinden. Uit de praktijk
blijkt echter dat de groepen die nu het buurtvrouwenhuis bezoeken zich niet
willen vermengen en alleen met hun eigen "groep" omgaan.
Van de 30 vrouwen
die wij hebben geïnterviewd hebben maar 7 vrouwen het buurtvrouwenhuis bezocht,
van die 7 vrouwen bezoeken er nu slechts 2 van nog het buurtvrouwenhuis. Sommige
vrouwen gaven aan vooral de Turkse groep vrouwelijke bezoeksters als belemmering
te zien voor het bezoeken van het buurtvrouwenhuis omdat zij hen een
ongemakkelijk gevoel hebben gegeven.
Omdat
er besloten is het buurtvrouwenhuis open te stellen voor mannen en er verwacht
werd dat dit voor vrouwen een belemmering zou zijn om het vrouwenbuurthuis te
bezoeken, hebben wij deze vraag ook in onze enquête opgenomen. Uit de enquête
is naar voren gekomen dat meer dan de helft (63%) van de ondervraagde vrouwen
het vrouwenbuurhuis niet meer zou willen bezoeken wanneer er ook mannen toegang
zouden hebben tot het buurtvrouwenhuis . Dit terwijl 73% van de vrouwen daarvoor
aangaf het buurtvrouwenhuis nog wel te willen bezoeken. Dat betekent dat
het plan van de gemeente om het buurtvrouwenhuis ook voor de mannen
beschikbaar te stellen na 15:00 uur, de wervingproces van de vrouwen erg zal
belemmeren. Sociale controle, geloof en cultuur maakt het voor veel vrouwen
erg moeilijk om het buurtvrouwenhuis nog te bezoeken wanneer ook mannen
hiertoe toegang zouden hebben. Ook bij de mannen was het verschil ook goed te
merken. In eerste instantie vond 80% van de mannen het geen probleem als hun
vrouwen het buurthuis zouden bezoeken. Bij de vraag of ze het dan nog steeds
goed zouden vinden wanneer er ook mannen gebruik kunnen maken van het pand, is
dat aantal teruggelopen naar 50%. De redenen leken veel op die van de vrouwen.
De sociale controle speelt hierbij een grote rol want als
ze hun vrouwen het buurtvrouwenhuis laten bezoeken terwijl er ook mannen komen,
dan zou de omgeving de man daarop afrekenen.
De opdrachtgever
van dit onderzoek wil graag weten waar de behoeftes liggen van de sociaal geïsoleerde
vrouwelijke wijkbewoners, en op welke manier het buurtvrouwenhuis
aan de Frans Halsstraat daarop kan inspelen. Aan de hand van de enquêtes
onder de vrouwen uit de wijk zijn wij tot drie aanbevelingen gekomen.
De eerste
aanbeveling heeft betrekking op de praktische zaken van het buurtvrouwenhuis .
Het gaat hierbij om de ligging van het buurtvrouwenhuis, openingstijden en de
grootte van het buurtvrouwenhuis .
De tweede
aanbeveling heeft betrekking op belemmeringen waar vrouwen tegenaan lopen.
De derde
aanbeveling heeft betrekking op de behoeftes van de vrouwen uit de wijk.
1-Praktische zaken
Uit het onderzoek
is naar voren gekomen dat veel vrouwen de ligging van het buurtvrouwenhuis
goed vinden. Er is naast het buurtvrouwenhuis
geen ander vergelijkbaar project dat zich richt op de doelgroep.
Het huidige
buurtvrouwenhuis beschikt over een
capaciteit van maximaal acht vrouwen. Momenteel komen er ongeveer acht Turkse en
acht Marokkaanse vrouwen. Beide groepen vrouwen zijn dagelijks ingedeeld. De
groepen wisselen elkaar in de ochtend en in de middag af. Ook het rooster is op
hen afgestemd. Wanneer er zich in de toekomst nieuwe bezoeksters zouden
aanmelden kan de huidige ruimte een probleem vormen, omdat de dagen al zijn
ingedeeld naar de huidige bezoeksters die meestal met zijn achten zijn en de
ruimte dan vol is.
Uit de enquêtes
is gebleken dat veel vrouwen van plan zijn het buurtvrouwenhuis
te gaan bezoeken en de mogelijkheid er is dat zij vaste bezoekers worden. De
huidige ruimte biedt onvoldoende ruimte voor deze vrouwen. De huidige
ontwikkelingen van de gemeente Den Haag om het buurtvrouwenhuis
ook voor mannen open stellen heeft als gevolg dat de vrouwen die het
buurtvrouwenhuis (willen) bezoeken
dit niet meer doen omdat zij zich niet op hun gemak voelen met mannen. Sommige
vrouwen zijn dankzij het buurtvrouwenhuis uit
hun isolement gehaald en kunnen door het buurtvrouwenhuis
eindelijk participeren en sociale contacten opdoen. Wanneer mannen een
belemmering vormen voor het bezoeken van het buurtvrouwenhuis
kunnen de vrouwen weer terugvallen in hun isolement wat als gevolg heeft
dat zij niet verder kunnen participeren.
Gezien de huidige
ontwikkelingen van de gemeente Den Haag en de capaciteit van het
buurtvrouwenhuis is het misschien
een idee om te gaan zoeken naar een andere en grotere ruimte in dezelfde buurt
waarin de vrouwen zonder schaamte en grote belemmeringen (mannelijke bezoekers)
samen kunnen komen en waar ook meerdere vrouwen kunnen komen zodat alle vrouwen
die het buurtvrouwenhuis willen
gaan bezoeken niet geweerd kunnen worden vanwege een te kleine ruimte die geen
ruimte biedt voor meer dan acht vrouwen.
Sommige vrouwen uit de wijk werken en kunnen vanwege
hun werktijden het buurtvrouwenhuis niet
bezoeken omdat het buurtvrouwenhuis tot 15:00 uur geopend is. Voor deze vrouwen kan het handig zijn
dat er ook na 15:00 uur activiteiten georganiseerd worden.
2-Belemmeringen
Voor moeders met
niet schoolgaande kinderen vormt het buurtvrouwenhuis een belemmering omdat er te weinig ruimte is voor kinderen in
het buurtvrouwenhuis . Wanneer er een grotere ruimte beschikbaar is die een
ruimte biedt voor de kinderen met enkele speeltoestellen, kunnen vrouwen die door
hun kinderen niet het buurtvrouwenhuis bezoeken,
dit dan wel doen. Op deze manier kunnen vrouwen contacten met elkaar onderhouden
en tegelijkertijd ook op hun kinderen letten.
Bij activiteiten zoals naailes en kookles kunnen
vrouwen niet actief deelnemen aan de cursussen wanneer ze ook op hun kinderen
moeten letten. Ideaal zou het zijn wanneer er bijvoorbeeld onder de vrouwen
onderling afspraken worden gemaakt wie bij welke cursus op de kinderen passen.
Wanneer er een goede samenwerking en planning wordt gemaakt, kunnen vrouwen
deelnemen aan de activiteiten en hoeven ze zich niet druk te maken om hun
kinderen.
De vrouwen willen
graag dat het buurtvrouwenhuis een
buurtvrouwenhuis blijft en dat er
geen toegang komt voor mannen, dit i.v.m. hun culturele achtergrond. Gezien de
plannen van de gemeente Den Haag om het buurtvrouwenhuis ook voor mannen open te stellen en omdat het buurtvrouwenhuis
niet meer dan 8 vrouwen op kan vangen, raden wij de opdrachtgever aan te
zoeken naar een grotere ruimte zodat het buurtvrouwenhuis
kan blijven bestaan en de belemmering van de vrouwen (mannelijke
bezoekers) geen rol meer speelt bij het wel of niet bezoeken van het
buurtvrouwenhuis .
3-Behoeftes
Uit de enquêtes
met de vrouwen uit de wijk zijn de volgende behoeftes naar voren gekomen:
Ondanks de regel
dat er in het buurtvrouwenhuis niet
gerookt mag worden, gebeurt dit echter nog steeds omdat er onvoldoende controle
is. Er is duidelijk uit het onderzoek gebleken dat er behoefte is aan een vast
aanspreekpunt dat altijd aanwezig dient te zijn als het buurtvrouwenhuis geopend
is. De contactpersoon zorgt ervoor dat de huisregels worden
nageleefd, en de bezoeksters zich tot het aanspreekpunt kunnen wenden wanneer
er vragen of klachten zijn.
Tevens dient de contactpersoon ondersteuning en
sturing te bieden aan de vrouwen wanneer zij activiteiten willen organiseren.
Veel vrouwen beschikken over onvoldoende vaardigheden om activiteiten zelf op te
zetten. Daarbij is professionele ondersteuning nodig.
Veel vrouwen gaven
aan Nederlandse les te willen volgen. Ook de vrouwen die aangaven niet van
plan zijn om het buurtvrouwenhuis te
willen bezoeken gaven aan, dat de oorzaak daarvan ligt bij het onvoldoende beheersen van de
Nederlandse taal. Een aanbod van het buurtvrouwenhuis met daarin de Nederlandse taalcursus komt op de eerste plek bij de geïnterviewde
vrouwen. Dit is een stap om de tevredenheid over het buurtvrouwenhuis
nog verder op te schroeven, meer vrouwen te werven als bezoekster en in
te spelen op de behoeftes van de vrouwen uit de wijk.
Doordat de vrouwen
de Nederlandse taal leren te beheersen kunnen vrouwen van verschillende afkomst met elkaar communiceren en van elkaar leren. Stichting Importante gaf
aan dat nu de Turkse en Marokkaanse vrouwen zich hebben opgesplitst in twee
groepen. Dit kwam onder andere door de miscommunicatie tussen de groepen. Door
Nederlandse lessen aan te bieden kunnen de groepen beter met elkaar communiceren
en zich met elkaar vermengen, iets wat Stichting Importante een belangrijk aspect
vindt in het integratieproces.
Inmiddels
heeft Stichting Importante deze aanbeveling al overgenomen, en wij adviseren
hier vooral door te gaan met het geven van de Nederlandse les omdat veel vrouwen
hieraan behoefte hebben.
Veel
vrouwen gaven aan behoefte te hebben aan hulp bij het opvoeden bij hun kinderen.
Het buurtvrouwenhuis is voor veel vrouwen de ideale plek om die hulp te
ontvangen. Onze aanbeveling op dit punt is om eens in de zoveel tijd een vrouw
van bijvoorbeeld de GGD uit te nodigen die voorlichting kan geven over de
opvoeding van kinderen en bij wie vrouwen terecht kunnen bij vragen over de
opvoeding van hun kinderen.
Uit
het onderzoek is verder naar voren gekomen dat er een grote vraag is naar
activiteiten zoals handarbeid en sport. Wellicht een idee voor de opdrachtgever
om hier iets mee te gaan doen. De activiteiten hoeven niet veel geld te kosten,
denk bijvoorbeeld aan een wandeling door het Zuiderpark en sportactiviteiten in
het park. Dit zijn goedkope initiatieven die de vrouwen aangeven erg leuk te
vinden.
Het 10-puntenplan uit de
gemeentelijke emancipatienota “Gelijk doen”
1.
De komende vier jaar wordt er circa 15.000 maal contact gelegd met vrouwen
in een isolement door bewoonsters,
vrouwenorganisaties en andere instellingen (o.a. scholen en corporaties).
2.
Wij realiseren acht buurtkamers voor vrouwen. Het plan verschijnt later dit
jaar.
3.
In de vier zogenoemde krachtwijken worden vier brede scholen ‘plus’
ontwikkeld, met een actieve
samenwerking tussen school en ouders.
4.
Wij maken in het kader van de krachtwijken op de participatietop ook
afspraken over werkgelegenheid voor
niet-westerse vrouwen en bieden microkredieten aan voor vrouwen die een eigen bedrijfje willen oprichten.
5.
Stichting Importante krijgt andere taken die er op gericht zijn
wijkinitiatieven te activeren en te
bundelen. We zetten in op de koers van afhankelijkheid naar zelfstandigheid.
6.
Wij zetten in op een evenredige verdeling van gemeentelijke (top) functies
tussen vrouwen en mannen die recht
doet aan de opbouw van de Haagse samenleving.
7.
In 2008 wordt ‘gender mainstreaming’ ingevoerd. Hiervoor wordt een pilot
emancipatie adviseur gestart.
8.
Organisatie van debatbijeenkomsten over waarden, normen en rolpatronen. Op 8
maart 2008 organiseren wij als start een ‘lagerhuis’ debat.
9.
Een
internationale tentoonstelling en/of conferentie over "vrouwenarbeid
in Den Haag".
10.
De Visitatiecommissie Emancipatie ziet toe op uitvoering van alle
actiepunten. Wij stellen deze
commissie samen naar aanleiding van het ‘lagerhuis’ debat.
Folder buurtvrouwenhuis Den Haag
Notitie buurtvrouwenhuizen
II, oktober 2008
Inleiding
In Den Haag ontbreekt het aan laagdrempelige
ontmoetingsplaatsen van en voor vrouwen. Buurtvrouwenhuizen kunnen in deze
behoefte voorzien, want buurthuizen blijken in de praktijk een te hoge drempel
te zijn voor vrouwen in een isolement. De belangrijkste doelstelling van het
buurtvrouwenhuis is de empowerment van de vrouwen in een isolement te stimuleren
en te faciliteren. Deze doelstelling is een concrete uitwerking van één van de
speerpunten van het Haagse emancipatiebeleid: van afhankelijkheid naar
zelfstandigheid.
De gemeente is voornemens om op korte termijn acht
buurtvrouwenhuizen te realiseren: drie in 2008 en drie in 2009 en 2 in 2010. Om
dit proces te versnellen is een werkgroep samengesteld waarvan de leden samen de
buurtvrouwenhuizen gaan realiseren. De leden van de werkgroep bestaan uit
vertegenwoordigers van woningbouw corporatie Haag Wonen, st. Boog, Welzijn
Scheveningen, st. MOOI, Importante en de gemeente Den Haag.
De gemeente Den Haag heeft Importante aangewezen als
de trekker van het gehele project. Importante zal dan verantwoordelijk zijn voor
de opzet, aansturing en continuering van de acht buurtvrouwenhuizen. Dit
betekent:
Visie- en projectontwikkeling, wijkanalyses, werven
van vrijwilligers, draagvlak creëren onder partners in de wijk, locaties
realiseren en inrichten, vrijwilligers trainen en aansturen, initiatieven
opsporen, activeren en ondersteunen, opbouwwerk, methodiekontwikkeling,
projectcoördinatie, deelname stuurgroep/wijkoverleg en fondsenwerven.
De gemeente vindt de ontwikkeling en aansturing van
buurtvrouwenhuizen binnen de kerntaken van Importante vallen, namelijk: het
opsporen, activeren en bundelen van initiatieven in de wijk. Het voorstel van de
gemeente is dat het project binnen de structurele subsidie van Importante
gerealiseerd moet worden.
1.
Aansluiting bestaande initiatieven
Het afgelopen jaar zijn er in de wijken al tal van
initiatieven door en voor vrouwen ontstaan. (Migranten)vrouwen die, al dan niet
met steun van de gemeente, een plek hebben gevonden in de wijk waar zij elkaar en
hun achterban kunnen ontmoeten en activiteiten organiseren. Woningbouwcoöperaties
die voormalige woon- of bedrijfsruimten beschikbaar stellen voor
vrouweninitiatieven.
De gemeente wil deze "broedplaatsen"
en
burgerinitiatieven graag faciliteren en ondersteunen door de realisatie van de
acht buurtvrouwenhuizen.
2.
Huidige stand van zaken
In het Tienpuntenplan Vrouwenemancipatie staan een
aantal wensen benoemd waaraan het buurtvrouwenhuis moet voldoen:
. Laagdrempelige ontmoetingsplaatsen
. Aanbod wordt door bezoeksters bepaald
. Professionele ondersteuning
. Integraal karakter.
. Doelgroep: vrouwen in een isolement
Vanuit de gemeente zijn al enkele initiatieven geïnventariseerd.
Ook heeft de gemeente gesprekken gevoerd met vrouwen(initiatieven) met het oog
op de ondersteunende functie die de buurtvrouwenhuizen in de wijk kunnen bieden.
(Burger)Initiatieven die in aanmerking komen voor
het concept buurtvrouwenhuizen zijn:
1. Het pand waar de stichting Moeders
en Dochters is gehuisvest van Rahma el Hamdaoui. Mevrouw el Hamdaoui wil
(volgens de gemeente) het pand laten uitgroeien tot een multiculturele
ontmoetingsplek voor vrouwen.
2. Het pand waar de stichting AASRA
van Annie Jahangir is gehuisvest. Mevrouw Jahangir wil (volgens de gemeente) het
pand laten uitgroeien tot een multiculturele ontmoetingsplek voor vrouwen.
3. Drie voormalige woonpanden van woningbouwcoöperatie Haag Wonen.
Het pand aan de
Frans Halsstraat is al volledig ingericht. Er is een groep vrouwen actief
betrokken bij de Frans Halsstraat, die nu wordt ondersteund door een buurtcoördinator
van Haag Wonen. De overige twee panden staan in wijken waar, volgens de
gemeente, ook al vrouwen actief zijn en betrokken kunnen worden bij de
buurtvrouwenhuizen.
4. In Duindorp is door een andere dienst binnen de gemeente, een initiatief
van vrouwen opgepakt. Peter Treffers van de bestuursdienst is bezig met het
opzetten van een Vrouwenstudio samen met Anneke de Goede, oprichter van de
Vrouwenstudio’s in Rotterdam.
5. In Transvaal is een groep vrouwen actief, onder begeleiding van Thea
Schellekens van de Dienst Openbare Bibliotheek. Het is nog niet duidelijk of
deze vrouwen ook behoefte hebben aan een buurtvrouwenhuis en er is ook nog geen
pand beschikbaar.
6. Het Afrikaanse Vrouwenhuis, Kariboe
Bibi, is een laagdrempelige ontmoetingsplek en activiteitencentrum voor
Afrikaanse vrouwen in Den Haag. Dit centrum heeft de potentie om uit te groeien
tot een multicultureel vrouwenhuis. Er is nog niet met de vrouwen van gedachte
gewisseld over dit idee, noch met de organisatie die het Afrikaanse Vrouwenhuis
trekt, stichting STEK.
7. Omdat een laagdrempelige ontmoetingsplek voor vrouwen ontbreekt in
Ypenburg / Leidschenveen, wil de gemeente een buurtvrouwenhuis in die wijk(en).
Er is nog geen behoefteonderzoek gedaan onder de wijkbewoners, geen wijk- c.q.
draagvlakanalyse m.b.t. de bestaande organisaties en initiatieven in Ypenburg /
Leidschenveen. Er is ook nog geen pand beschikbaar.
3.
Visie toegevoegde waarde van buurtvrouwenhuizen
Er is al de nodige ervaring met buurtkamers (voor
vrouwen) en vergelijkbare initiatieven opgedaan. Daaruit blijk dat
laagdrempelige ontmoetingsplekken creëren voor vrouwen niet automatisch de
emancipatie van vrouwen bevorderd. Vrouwen kunnen elkaar jarenlang regelmatig
ontmoeten buitenshuis, zonder dat hun positie binnen het gezin of de samenleving
verandert, of beter gezegd: verbetert.
Als buurtvrouwenhuizen moeten bijdragen aan de
positieverbetering of emancipatie van vrouwen dan zou de ambities van de
gemeente verder moeten strekken dan laagdrempelige ontmoetingsplekken creëren
in de wijk.
De eisen die gesteld worden aan vrouwen die het
buurthuis exploiteren zijn niet mis:
.
Pand beheer en onderhoud,
.
Bezoekers ondersteunen en stimuleren in hun proces naar persoonlijke
empowerment, participatie en zelfredzaamheid,
.
Relaties opbouwen en onderhouden met relevante partners in de wijk en
stad.
Het is niet vanzelfsprekend dat de
doelgroep/vrijwilligers (geïsoleerde vrouwen, vaak laag opgeleid met een
taalachterstand, geen of weinig werkervaring) ook beschikt over alle benodigde
kennis en vaardigheden. Dit vergt training en aansturing. Het verloop onder
vrijwilligers is vaak groot. Dit betekent dat er structureel en op regelmatige
basis geïnvesteerd moet worden in het trainen, inwerken en aansturen van
vrijwilligers.
Als de vrouwen uit de wijk het buurthuis exploiteren
en zelf bepalen welke activiteiten er plaatsvinden dan is het belangrijk dat de
buurtvrouwenhuizen ook een mate van (bestuurlijke) autonomie moeten blijven
houden. Deze ontmoetingsplekken moeten daarom niet worden ondergebracht bij de
huidige welzijnsinstellingen. Een eigen stichting waarin alle buurtvrouwenhuizen
verenigd zijn is een vorm die de buurtvrouwenhuizen in staat stelt om eigen
doelstellingen te realiseren en een eigen koers te varen.
4.
Rol van Importante
Projectontwikkeling, coördinatie en uitvoering: o.a.
a. Bestaande ontmoetingsplekken opschalen tot
buurtvrouwenhuizen.
b. Beschikbare panden in de wijk activeren.
c. Vrijwilligers trainen en aansturen.
d. Draagvlak voor de buurthuizen onder professionele
organisaties genereren /netwerken in de wijk opbouwen.
e. Behoefteonderzoek in een beperkt aantal wijken.
f. Werven van vrijwilligers.
g. Methodiekontwikkeling / evaluaties /
voortgangsrapportages
h. Waarborgen van de continuïteit van de
buurtvrouwenhuizen, inbedding in bestaande structuren.
Vragenlijst vrouwenbuurthuis
Leeftijd
Nationaliteit
Burgerlijke status:
□
Gehuwd□
Ongehuwd□
Gescheiden□
SamenwonendGezinssamenstelling:
□
Alleenwonend□
Samenwonend met partner□
Samenwonend met partner en ……….kinderen□
Woont nog bij ouders□
Anders …………………………….Hoelang woon je al in de schilderswijk
Vind je dat er genoeg mogelijkheden in de buurt zijn om andere vrouwen te ontmoeten, zoals buurthuizen?
□
Ja□
NeeHeb je behoefte aan sociale contacten met andere vrouwen?
□
ja□
nee omdat…………….Sta je open voor contacten met vrouwen van een andere nationaliteit?
□
Ja□
Nee, omdat…………….Ben je bekend met het vrouwenbuurthuis aan de Frans Halsstraat?
□
Ja□
NeeOp welke manier heb je gehoord van het vrouwenbuurthuis?
□
Ik heb niet gehoord van het vrouwenbuurthuis□
Vrienden□
Familie□
School□
Benaderd door Importante□
Anders, nl…………….Heb je het vrouwenbuurthuis een keer bezocht?
□
Ja□
NeeBezoek je het vrouwenbuurthuis nog steeds?
□
Ja□
Nee, omdat………………………..Ben je van plan het vrouwenbuurthuis een keer te bezoeken?
□
Ja, omdat…………………………….□
Nee, omdat………………………….Welke belemmeringen zijn er om het vrouwenbuurthuis te bezoeken?
□
Partnet laat het niet toe□
werk□
Schaamte□
Anders, nl………………..Zou je het vrouwenbuurthuis nog willen bezoeken als er ook mannen mogen komen?
□
Ja□
Nee, omdat……..Wat zou je belangrijk vinden bij het vrouwenbuurthuis?
□
Nederlandse les□
Koken□
Taal leren zoals…….□
Computerles□
Maatschappelijk werk□
Hulp bij het opvoeden van kinderen□
Sociale contacten opdoen□
Anders……………..
Vind je het goed dat er een vrouwenbuurthuis bestaat?
□
Ja, omdat…………….□
Nee, omdat……
Heb je verder nog iets te vermelden.
Vragenlijst vrouwenbuurthuis, MANNEN
Leeftijd
Nationaliteit
Burgerlijke status:
□
Gehuwd□
Ongehuwd□
Gescheiden□
SamenwonendGezinssamenstelling:
□
Alleenwonend□
Samenwonend met partner□
Samenwonend met partner en ……….kinderen□
Woont nog bij ouders□
Anders …………………………….
Hoelang woon je al in de schilderswijk
Wist je dat er een vrouwenbuurthuis bestaat?
□
Ja□
NeeWat vind je ervan dat er een vrouwenbuurthuis bestaat?
Zou jouw partner het vrouwenbuurthuis mogen bezoeken?
□
Ja□
Nee, omdat……Zou jouw partner het vrouwenbuurthuis mogen bezoeken wanneer hier ook mannen toegang zouden kunnen hebben?
□
Ja□
Nee, omdat…Sites:
§
http://www.importante.nl/waarstaanwijvoor.htm
§
http://www.importante.nl/documents/JaarverslagImportante2007_003.pdf
§
http://www.importante.nl/documents/ArtikelADopeningBuurthuis_12-12-2008_000.pdf
§ http://www.minvws.nl/dossiers/wmo/default.asp
§ http://thesaurus.politieacademie.nl/word.php?id=6861
§
http://www.arcon.nl/admin/doc_center/docs/Essay_Participatie_Concept_Arcon.pdf
§
http://www.emancipatieweb.nl/maatschappelijke_participatie
§
http://www.importante.nl/documents/VerslagHEN8oktober2008.pdf
§
http://zbs.denhaag.nl/risdoc/2008/RIS151802A.PDF
§
http://www.nieuwreligieuspeil.net/node/2603
§ http://www.risallah.com/archief/artikel.php?artikelnr=58#cultuur
§
http://nl.wikipedia.org/wiki/Sharia
§ http://www.cultureetdemocratie.be/nl/tekst/publicatie17.pdf
§
http://www.nrc.nl/W2/Lab/Profiel/Islam/wetten.html
§
http://www.cultureetdemocratie.be/nl/tekst/publicatie17.pdf
§ http://www.nieuwreligieuspeil.net/node/2603
§
http://nl.wikipedia.org/wiki/Schilderswijk_(Den_Haag)
§ http://www.integratie.net/kiem/dossiers/Integratie/Religieencultuur/Huwelijksmigratie/2049_1002.html
Naslagwerken:
Jaarverslag
Importante 2007
Literatuur:
§
Trees Pels, Marjan
de Gruijter, De emancipatie van allochtone vrouwen.
§
Assen,
van Gorcum b.v, 2006
§
S.A. Sattar, De
positie van de vrouw in de islam.
§
Zoetermeer,
Oase, 2002
§
reader
talentenontwikkeling en empowerment in de stad
§
Erna Hooghiemstra,
M. Niphis-Nell, Sociale atlas van de vrouw.
§
Rijswijk,
Sociaal en Cultureel Planbureau, 1995
§
D.B. Baarde, M.P.M.
de Goede, Mathijs Kalmijn, Basisboek enquêteren.
§
Groningen,
Wolters-Noordhoff, 2007
§
Emma Haughton, Gelijke
rechten voor mannen en vrouwen?
§
Etten-Leur, Corona, 2006